Sayıştay'dan, Erciyes Üniversitesi'ne özel muayene açan ve özelde çalışan profesörler uyarısı!

Sayıştay’ın 2022 yılına ait denetim raporunda Erciyes Üniversitesi’nde (ERÜ) görev yapan öğretim elemanları ile ilgili olarak dikkat çeken bulgular yer aldı. Özel muayenesi olan profesörlerle ilgili olarak Sayıştay denetçileri, “Kadrolu öğretim elemanlarının yasak olmasına rağmen özel muayenehane açmaları veya özel sağlık kuruluşlarında çalışmaları kadrosu üniversitede bulunan öğretim elemanları tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine ve yargı kararlarına aykırı olarak 18.01.2014 tarihinden sonra özel muayenehane açıldığı veya kurumsal sözleşme yapılmaksızın özel sağlık kuruluşlarında mesai sonrası faaliyette bulunulduğu tespit edilmiştir” denildi. 
 

Bu yönde usulsüzlük tespit eden Sayıştay,  Üniversite yönetimini uyararak, hazırlanan raporda “İdarenin yürürlükteki mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi Kararları ile konuyu açıklığa kavuşturan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararına istinaden söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personeline gerekli bildirimleri yaparak işlem tesis etmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
TAM GÜN YASASI HATIRLATMASI
Sayıştay Denetçileri hazırladıkları raporda tam gün yasasına dikkat çekerek, mesai saatleri dışında mesleki faaliyette bulunulmasının yasaklandığına dikkat çekti. Raporun söz konusu bölümünde “21.01.2010 tarih ve 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3’üncü maddesiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Çalışma esasları” başlıklı 36’ncı maddesinde yapılan değişiklikle; tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan öğretim elemanları için kısmi süreli çalışma imkânı sona erdirilerek devamlı statüde çalışmaları esası benimsenmiş ve 2547 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başka herhangi bir iş görmeleri, ek görev almaları, serbest meslek icra etmeleri, mesai saatleri dışında mesleki faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır” hatırlatması da yapıldı.

6 ÖĞRETİM ELEMANI ÖZEL MUAYENE AÇARKEN, 12 ÖĞRETİM ELEMANI SÖZLEŞME YAPILMAKSIZIN ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARINDA ÇALIŞIYOR
Yine raporda üniversite bünyesinde görev yapan öğretim elemanlarına yönelik yapılan denetime de yer verildi.  Raporda, Sayıştay denetçiler, “Yapılan denetimlerde, 6514 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra üniversite kadrolarında bulunan 6 öğretim elemanı tarafından özel muayenehane açıldığı ve halen faaliyetine devam ettiği, 12 öğretim elemanının kurumsal sözleşme yapılmaksızın özel sağlık kuruluşlarında çalıştığı görülmüştür” ifadelerini kullandı. 

ÇALIŞMALARI MÜMKÜN DEĞİL!
Denetçiler yürürlükte olan mevzuata da dikkat çekerek,  “Yürürlükte olan mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararları birlikte değerlendirildiğinde; öğretim elemanlarının 18.01.2014 tarihinden sonra 2547 sayılı Kanun’daki haller ve şartlar dışında özel muayenehane açmaları ya da özel sağlık kuruluşlarında kurumsal sözleşme yapılmaksızın çalışmalarının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir” görüşünü ortaya koydu. Bu konuda yıllardır nasıl bir adım atılacağı merak konusu olurken, Üniversitenin mevcut yönetimi Sayıştay denetçilerine verdiği yanıtta, gerekli bildirimlerin ilgili öğretim elemanlarına yapıldığını söyledi.
ÜNİVERSİTE YÖNETİMİ: ÖZEL MUAYENEHANE AÇAN YA DA ÖZEL SAĞLIK KURULUŞUNDA ÇALIŞAN PERSONELE GEREKLİ BİLDİRİMLER YAPILDI
Raporda Üniversite yönetiminin savunmasına yönelik şu ifadeler kullanıldı: Kamu İdaresi tarafından bulguda yer alan tespite katılınmış, söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personele gerekli bildirimler yapılarak, öğretim üyelerine tebliğ edildiği ve mevzuat çerçevesinde gereken yasal prosedürün takip edileceği ifade edilmiştir. Sonuç olarak; İdarenin yürürlükteki mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi Kararları ile konuyu açıklığa kavuşturan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararına istinaden söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personeline gerekli bildirimleri yaparak işlem tesis etmesi gerekmektedir.

İşte konuyla ilgili Sayuştay’ın Denetim raporunda yer alan o bölüm:
Kadrolu Öğretim Elemanlarının Yasak Olmasına Rağmen Özel Muayenehane Açmaları veya Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışmaları Kadrosu Üniversitede bulunan öğretim elemanları tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine ve yargı kararlarına aykırı olarak 18.01.2014 tarihinden sonra özel muayenehane açıldığı veya kurumsal sözleşme yapılmaksızın özel sağlık kuruluşlarında mesai sonrası faaliyette bulunulduğu tespit edilmiştir.
21.01.2010 tarih ve 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3’üncü maddesiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Çalışma esasları” başlıklı 36’ncı maddesinde yapılan değişiklikle; tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan öğretim elemanları için kısmi süreli çalışma imkânı sona erdirilerek devamlı statüde çalışmaları esası benimsenmiş ve 2547 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başka herhangi bir iş görmeleri, ek görev almaları, serbest meslek icra etmeleri, mesai saatleri dışında mesleki faaliyette bulunmaları yasaklanmıştır. Anayasa Mahkemesinin 16.07.2010 tarihli ve E.2010/29, K.2010/90 sayılı kararıyla 5947 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin bir kısmı iptal edilmiş ve tam zamanlı olarak çalışan öğretim elemanlarının mesai saatleri dışında olmak kaydıyla, istedikleri takdirde, serbest meslek faaliyetinde bulunmaları veya özel kuruluşlarda çalışmaları mümkün olmuştur. 18.01.2014 tarih ve 28886 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11’inci maddesiyle 2547 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine eklenen yedinci fıkrada; tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan öğretim elemanlarının, kanunlarda belirtilen hâller dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 28’inci maddesi hükmüne tabi oldukları hüküm altına alınmıştır. 657 sayılı Kanun’un “Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28’inci maddesinde; memurların, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamayacakları; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamayacakları hükmü yer almaktadır.
T.C. Sayıştay Başkanlığı Erciyes Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi 2022 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 23 Anayasa Mahkemesinin 07.11.2014 tarih ve E.2014/61 ve K. 2014/166 kararıyla, 6514 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi ile 2547 sayılı Kanun’a eklenen geçici 64’üncü maddesi iptal edilmiştir. İptal edilen madde hükmünde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 18.01.2014 tarihi itibarıyla mesai saatleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunmakta veya özel kuruluşlarda çalışmakta olan öğretim üyelerinin, üç ay içinde bu faaliyetlerini sona erdireceği; bu süre içinde sona erdirmeyen öğretim üyelerinin üniversiteyle ilişiklerinin kesileceği ifade edilmiştir. Ancak Mahkeme, 6514 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine eklenen 7 ve 8’inci fıkraları ile 58’inci maddeye eklenen hükümlerin iptal istemini reddetmiştir. Dolayısıyla öğretim elemanları ancak kurumsal sözleşme yapılmak ve geliri üniversite döner sermayesi hesabına kaydedilmek şartıyla özel sağlık kurumlarında çalışabilmekte veya kadrolarının bulunduğu üniversite hastanelerinde mesai dışı özel muayene yapabilmektedirler. Diğer yandan açılan bazı davalar sonucunda Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 07.07.2021 tarihinde 2021/11178 esas ve 2021/1410 karar sayısı ile Anayasa Mahkemesinin 2547 sayılı Kanun’un Geçici 64’üncü maddesinin iptal kararındaki gerekçelerini de dikkate alarak; Kanun’un 36’ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca öğretim elemanlarının, kanunlarda belirtilen hâller dışında, 657 sayılı Kanun'un 28’inci maddesine tabi oldukları ve bu kapsamda muayenehane açamayacaklarını, ancak Geçici 64’üncü maddenin yürürlüğe girdiği 18.01.2014 tarihi itibarıyla usulüne uygun olarak muayenehane işletmekte olan veya özel sağlık kuruluşunda çalışmak suretiyle serbest meslek faaliyetinde bulunan öğretim üyelerinin faaliyetlerine devam edebileceklerini karara bağlamıştır.
Yapılan denetimlerde, 6514 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra üniversite kadrolarında bulunan 6 öğretim elemanı tarafından özel muayenehane açıldığı ve halen faaliyetine devam ettiği, 12 öğretim elemanının kurumsal sözleşme yapılmaksızın özel sağlık kuruluşlarında çalıştığı görülmüştür.
Yürürlükte olan mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararları birlikte değerlendirildiğinde; öğretim elemanlarının 18.01.2014 tarihinden sonra 2547 sayılı Kanun’daki haller ve şartlar dışında özel muayenehane açmaları ya da özel sağlık kuruluşlarında kurumsal sözleşme yapılmaksızın çalışmalarının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir. Kamu İdaresi tarafından bulguda yer alan tespite katılınmış, söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personele gerekli bildirimler yapılarak, öğretim üyelerine tebliğ edildiği ve mevzuat çerçevesinde gereken yasal prosedürün T.C. Sayıştay Başkanlığı Erciyes Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi 2022 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 24 takip edileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; İdarenin yürürlükteki mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi Kararları ile konuyu açıklığa kavuşturan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararına istinaden söz konusu tarihten sonra özel muayenehane açan ya da özel sağlık kuruluşunda çalışan personeline gerekli bildirimleri yaparak işlem tesis etmesi gerekmektedir.