MUHTAR DEĞİL, MAHALLE TEMSİLCİSİ..
Levent ÇİL
Mahallenizden biliyorsunuzdur. En az, iki mahalle muhtar adayınız vardır. Çoğu mahallede 10 muhtar adayı, kiminde 15 muhtar adayı var. Bizim mahallede ise bir rivayete göre 16 aday var. Berber Yüksel’e sordum kaç aday olduğunu, “Levent bey bende şaşırdım. Artık sayı tutmuyorum” dedi. Mahallenin nabzını tutan berberimizde adayların sayısı ile uğraşmıyorsa… Bu işin suyu çıkmıştır demek. Şaka değil. Akşam eşine kızan, sabah komşusu ile tartışan bir bakmışınız “muhtar adayıyım” diyerek senden oy istiyor. Geçen mahallenin marketinden çıkarken kapıda biri elinde kutu şeker ikram ediyor. “Hayırdır” dedim. “Adayım abi” dedi. Vallahi şaşırdım. Mutlaka sizin mahallenizde de vardır adaylar ve ilginç seçim çalışmaları. “Yok” deseniz de inanmam.
İşin şaka tarafı bir yana. Son yıllarda muhtar adaylığı konusunda en yoğun dönemi yaşıyoruz. Peki bu ilgi neden? Evirmeden, çevirmeden söyleyeyim tek nedeni, alacak oldukları maaş. Başkaca hiçbir sebebi yok. “Mahallemi şöyle seviyorum. Böyle hizmet edeceğim. Şunu yapacağım. Bunu getireceğim” hepsi hikaye. (İstisnalar kaideyi bozmaz vurgusunu yapayım ki alınanlar olmasın)
Türkiye, teknolojik anlamda çok gelişti. Neredeyse ülkenin tamamında teknoloji kullanılıyor. Ülkede yaşanan en önemli gelişmelerden biri de (Bana göre devrim niteliğinde) “e-devlet” sistemi. Bu sisteme girdiğinizde kendiniz ve ailenizle ilgili tüm hizmetleri alabiliyorsunuz. Hem de devlet kayıtlarından. Resmi evrak niteliği taşıyor. Yani muhtarların bile bilmediği, sizin bile haberiniz olmayan bilgilere e-devlet sistemi üzerinden ulaşabiliyorsunuz. Hangi kurumla ne işiniz varsa oradan bakabiliyorsunuz. Bir muhtarın yapamayacağı bir çok işi yapıyorsunuz. Mühür derdi yok, sayfa sayfa arama derdi yok. Birkaç tuşla bilgiler önünüzde. Geçmişte bir çok muhtarın yaptığı “suistimal” yok. Muhtarların işlevsel bir görevi yok. Maaş almaktan başka.
2018 verilerine göre. Türkiye’de 50 bin 192 muhtar görev yapmakta. Bu muhtarların 31 bin 963 mahallelerde, 18 bin 229’u köylerde muhtarlık yapıyor. Bu muhtarların sadece çıplak maaşlarının mali boyutunu hesaplayalım hemen. 50 bin 192 çarpı 2 bin. Çıkan rakam 100 milyon 384 bin lira. Bir aylık maaşlarının toplamı bu. Seçildikten sonraki dört yıl boyunca devletin muhtar seçilenlere ödediği maaşın toplamı ise 4 milyar 818 milyon 432 bin lira. Yılda ortalama 1 milyar 200 milyon lira.
Biz bu paraları hiçbir etkisi katkısı olmayan insanlara ödüyoruz. Oysa bu paralara neler yapılır neler. Fabrikalar kurarsınız, yatırımlar yaparsınız, borçlarını ödersiniz. İstihdam sağlarsınız.
Bu çerçevede benim ülkeyi yönetenlere bir tavsiyem olacak. Daha önce böyle bir öneri duymadığım için söylüyorum. Mahallelerde mutlaka bir temsilci olmasını istiyorsanız. O mahallenin en garibanını bulup temsilci yapın. Mahalle muhtarının yapmadığını o da yapmasın. Hiç değilse evine aylık para girsin.
Herhangi bir mahallede gariban bulamazsanız, başka mahallenin garibanını o mahalleye transfer edin. Öylece mahalle hem garibansız kalmaz, hem de bir mahalle temsilcisi olur. Hiçbir şey yapmayan muhtarların alacağı paraları da bu garibanlar almış olur. Hatta birer yıl dönüşümlü yaparım ben olsam. Böylelikle her yıl, devlet eliyle 50 bin kişiye istihdam sağlamış yardım etmiş olurum.
Bu, gerçekleşir mi gerçekleşmez mi bilemiyorum ama ülkede muhtar adaylığı patlaması yaşanıyor. Bu kadar çok muhtar adayının ortada olması hiç “hayra alamet” değil. İşin mali boyutunu az çok aktardım ama bir de seçim günü yaşanacakları düşünmek gerekir.
İnşallah olumsuzluk olmaz.
Ama bana kalırsa muhtarlık seçimleri kaldırılmalı. Mahalle temsilcileri atanmalı.
Muhtarların aldığı para devletin atayacağı “garibanlardan” oluşturulan mahalle temsilcilerine verilmeli.
Bir kez daha ifade edelim. Muhtarların görev yaptıkları süre içerisinde devlete olan maliyetleri (sadece maaş olarak) 4 milyar 818 milyon 432 bin lira.
Güle güle kullansınlar…
