SAHABİYE İSYANI SÜRÜYOR!
Büyükşehir Belediyesi’nin, Sahabiye Mahallesi’ne yönelik başlattığı kentsel dönüşüm proje yarışmasına Mimarlar Odası’nın ardından TMMOB Şehir Plancıları Odası da tepki gösterdi. Odadan yapılan açıklamada, “Jüri bilgileri bile yer almayan ilgili yarışma projesi başta olmak üzere, toplumsal uzlaşıdan uzak ve bilimsel altyapısı bulunmayan bir yaklaşımla Sahabiye ve Fatih Mahalleleri’nde kentsel yaşamın yeniden inşa edilme isteğini kabul etmediğimizi kamuoyuna bildiririz” denildi.
Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından Kayseri kent merkezinde, 537 bin metrekare alanda yapılması planlanan Sahabiye Proje yarışması şartnamesinin hukuka ve şehircilik ilkelerine aykırı bazı bölümlerinin olduğu ifade edildi. Proje yarışması ile ilgili olarak Mimarlar Odası’nın ardından bu kez de Şehir Plancıları Odası harekete geçerek, açıklama yaptı. Proje şartnamesinin incelendiğinde yarışmaya ilişkin temel bazı eksikliklerin tespit edildiğinin vurgulandığı açıklamada, gerekçeler ise şu şekilde sıralandı: “Ülkemizde kamu kurumları tarafından düzenlenecek yarışmaların hukuki dayanağı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 23 ve 53 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan “Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği” kapsamında açılmak zorundadır. Ancak söz konusu yarışma şartnamesinde ilgili mevzuata atıfta bulunulmadığı, bu nedenle şartnamenin gerekli kriterleri kapsayacak şekilde hazırlanmadığı, Şartnamede belirtilen tasarıma ilişkin koşulların üst ölçek stratejileri ile bağlantısız ve ilişkisiz olmasından dolayı planlama ilkelerine uygun olmadığı, Proje alanına esas olması gereken üst ölçek planlama kararlarının (1/25000 Nazım İmar Planı, ulaşım master planı, varsa koruma amaçlı imar planı ve/veya koruma etki alanı yapılaşma şartlarını gösterir imar durum belgeleri) şartname ekinde bulunmadığı, Proje sonucunda artacak olan yoğunluğun yalnızca proje alanında değil, kent bütününde sorunlara yol açacağı, bu nedenle ulaşım master planı başta olmak üzere alanın kent bütünüyle olan ilişkilerinin yeniden düzenlenmesi gerektiği, Şehir planlamanın en temel verilerinden olan öngörülen nüfusun belirtilmemesine rağmen; şartnamede nüfusa dayalı kullanımların istendiği (otopark, konut, işyeri, sosyal donatılar vb.), Şartname dilinin bilimsellikten ve teknik yaklaşımdan uzak olması, göreceli ve ucu açık ifadelerin bulunması (“mümkün olduğunca”, “dengeli”, “gerekli görüldüğü takdirde”, “dükkan”, “yeteri kadar” vb.) Projeden beklenenler başlığı altında yapılan açıklamalarda projenin tam amacının anlaşılmadığı, yapılaşma şartlarının belirtilmediği bir alanda proje üretilmesinin planlama ilkelerine aykırı olduğu, Proje alanı içerisindeki korunacak anıtsal ve tescilli yapıların niteliği ve etki alanıyla ilgili bilgilerin şartname ekinde bulunmadığı, Proje alanıyla ilgili analiz ve sentez çalışmalarını gösterir bilgi ve belgelerin şartname ekinde bulunmadığı halde şartnamede katılımcılara yer görme zorunluluğunun getirilmemesi, ilgili analiz ve araştırmaların (ekonomik, sosyolojik, jeojolik, jeoteknik, mülk sahipliliği, topografik, demografik vb.) iki aylık süre içerisinde yapılamayacağı ve bu verilerin bulunmadığı takdirde proje çalışmasının mümkün olmadığı, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi hakkındaki kanun kapsamında, teknik olarak tespiti yapılan riskli binaların bağımsız olarak yenilenmesi için çeşitli finansman modelleri bulunmasına rağmen, proje alanındaki bütün binaların yıkılarak yeniden yapılmak istenmesinin gerekçesinin ve dayanaklarının anlaşılamadığı, Cumhuriyet dönemi ilk planlı alan örneklerinden biri olarak gösterilen proje alanının bu özelliğinin şartnamede göz önüne alınmadığı, bu nedenle yarışma koşullarının alanın karakteristik dokusunu yıkıcı, kent belleğini yok edici ve kent kimliğine zarar verici nitelikte olduğu, ayrıca yarışma şartnamesinde dönem özelliği gösteren yapılara ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, Yarışma şartnamesinde üretilecek olan projenin örnek bir proje olması gerektiği belirtilmesine rağmen, yapılan yanlış uygulamaların bundan sonraki projelere ancak ‘kötü bir örnek’ olabileceği, Proje süresince yapılan hatalardan kaynaklı olarak sürecin hukuki veya diğer nedenlerle aksaması durumunda proje alanında yaratılan beklentilerin taşınmazlarda spekülasyonlara neden olacağı ve kentsel çöküntü alanları oluşturacağı tespitlerinde bulunulmuştur. Çevresinin ve mekânın üretiminde doğal çevrenin veya kentsel mekânın ortaklaşa tasarlanması ve düzenlenmesinde Şehir Planlama Mesleğinin her aşamada görev ve sorumluluğu bulunduğu bilinci ile kentsel tasarım yarışmalarını yakından izlemekteyiz. Odamız, Yarışmaların kurumsallaşması amacıyla her yarışmanın içeriği bağlamında katkı koymak, yarışmaların çağdaş şehircilik ve tasarım ilkeleri ışığında amacına ulaşması, kamusal varlıkların korunması ve geliştirilmesi hususunda yarışmalar için harcanan kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılması ve kamuoyunun haklarının korunması konusunda gerekli koşulları sağlamak ile yükümlüdür. Bütün bu tespitler göz önünde bulundurulduğunda, ‘kentsel yenileme’ adı altında yapılacak dönüşümün, kamu yararını gözetmeyerek spekülatif rant artışı temelleri üzerine kurulduğu düşüncesini akıllara getirmektedir. Bu bağlamda, jüri bilgileri bile yer almayan ilgili yarışma projesi başta olmak üzere, toplumsal uzlaşıdan uzak ve bilimsel altyapısı bulunmayan bir yaklaşımla Sahabiye ve Fatih Mahallelerinde kentsel yaşamın yeniden inşa edilme isteğini kabul etmediğimizi kamuoyuna bildiririz. Kocasinan İlçesi Sahabiye ve Fatih Mahallerini kapsayan bölgede mekansal, kültürel, sanatsal, sosyal ve ekolojik değerleri geliştirici nitelikte bir kentsel tasarım yapılarak oluşturulacak yeni mekanlar ile alanın kentin gelecek vizyonuyla örtüşen bir şekilde kente kazandırılmasının sağlanması amacıyla, yukarıda sıralamış olduğumuz hususlar çerçevesinde yarışma şartnamesine ait hazırladığımız teknik rapor ayrıca Kayseri Büyükşehir Belediyesi’ne iletilmiştir. Teknik raporumuzda da detaylıca dile getirilen hususların bir an önce çözülmesini, talep edilmesi halinde yarışma sürecinin ve yarışma jüri üyelerinin oluşturulma aşamasında gerekli teknik desteği vereceğimizi, konunun takipçisi olacağımızı, gerekli irdeleme ve düzeltmelerin yapılmaması durumunda ise Oda üyelerimize yarışmaya katılmama çağrısının ve gerekli yasal başvuruların yapılacağını kamuoyuna saygıyla duyururuz” Haber: Cafer ZENGİN
