Organ bağışında acı tablo
ERCİYES Üniversitesi (ERÜ) Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Yılmaz, “Türkiye’de maalesef 59 vilayette beyin ölümlü hastaların organları bağışlanıyor, 22 vilayette ise bunlardan bir tanesi de Kayseri organ bağışı yapılmıyor” dedi. Beyin ölümü gerçekleşen bir hastanın 6 kişiye organ bağışı yapabileceğine dikkat çeken Yılmaz, “Ne yazık ki son 10 yılda organ nakli bekleyen hasta sayısı 2,5 kat artmıştır. Ama bağışlanan organ sayısı bu rakamı karşılayacak seviyede değildir. Bunun nedeni empati yapılamaması” diye konuştu.
Kayseri’de 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası nedeniyle Cumhuriyet Meydanı’na Sağlık Müdürlüğü tarafından farkındalık oluşturmak için organ bağışı standı kuruldu. Kurulan stantta sağlık görevlileri vatandaşlara organ bağışı yapmaları yönünde çağrıda bulundu.
“KAYSERİ’DE BÖBREK NAKLİ BEKLEYEN HASTA SAYISININ 554”
Burada açıklama yapan Kayseri Sağlık Müdürü İsmail Kılıç, Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye’de yaklaşık olarak 24 bin 842 kişinin organ nakil için sıra beklerken ilimizde böbrek nakli beklediğini belirtti. Kılıç, Kayseri’de böbrek nakli bekleyen hasta sayısının 554, karaciğer nakli bekleyen hasta sayısının 5, kornea nakli bekleyen hasta sayısı ise 82 olduğunu açıkladı.
Kayseri’de 2013 yılından bugüne 1601 organ bağışı yapıldığını ifade eden Kılıç, “Şehrimizde 2017 yılında 223 kişi organ bağışında bulunmuştur. Son yıllarda da ülkemizde dünya standartlarının üzerinde örnek nakiller yapılıyor. Karaciğer ve böbrek gibi önemli organların nakillerinde başarı oranları yüzde 90’nın üzerindedir. Din İşleri Yüksek Kurulu organ naklinin caiz olduğunu bildirmiş ve organ bağışını insanın insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımlamıştır” dedi. Daha sonra konuşan Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Yılmaz ise dikkat çeken açıklamalar yaptı.
“59 VİLAYETTE ORGAN BAĞIŞI AZ YA DA ÇIK YAPILIYOR 22 İLDE İSE HİÇ YAPILMIYOR”
Amaçlarının organ bağışını arttırmak, haklı bilgilendirmek ve bilinçlendirmek olduğunu ifade eden Yılmaz, “Maalesef ülkemizde organ bağışı istenilen seviyeye gelmemiştir. Tabiî ki bunu neye göre söylüyoruz? İleri gelişmiş veya Avrupa ülkelerine göre söylüyoruz. Bundan 10 yıl önce 81 vilayetin sadece 22’sinde organ bağışı yapılıyordu. Bugün de 22 vilayette organ bağışı bugüne kadar yapılmamaktadır. 59 vilayetimizde az veya çok organ bağışı yapılıyor. Ülkemizde Organ Bağışı Koordinatörlüğünde 9 bölgeye ayrılmıştır. Maalesef organ bağışının yapılmadığı 22 vilayetten biri de Kayseri’dir. Oysa Kayseri, 10 yıl önce organ bağışı yapılan 22 ilin içindeydi. Son yıllarda Kayseri’de organ bağışı yapılmamaktadır. Organ bağışı bir vasiyetnamedir. Beyin ölümü olması halinde, bu hastaların organları bağışlanmalıdır. Maalesef 59 vilayette beyin ölümlü hastaların organları bağışlanıyor, 22 vilayette bunlardan bir tanesi de Kayseri organ bağışı yapılmıyor. Sıkıntı burada. İstanbul bölgesinde de sadece Kırklareli’de yapılmıyor. Diğer bütün illerde yapılıyor. Güneydoğuda sadece 2 vilayette yapılmıyor, diğerlerinde yapılıyor. Ege bölgesinde bütün illerde yapılıyor. Ankara bölgesinde 2-3 şehirde yapılmıyor. Doğu Anadolu’da da Erzurum yanındaki 1-2 şehir dışında yapılmıyor. Yanı başımızdaki Nevşehir, Ankara bölgesine dahil ve Nevşehir’de yapılıyor” şeklinde konuştu.
İŞTE EN FAZLA ORGAN BAĞIŞI YAPILAN İLLER
Türkiye’de organ bağışı konusunda epeyi bir mesafenin kaydedildiğini ifade eden Yılmaz, en fazla bağışın yapıldığı illeri de açıkladı. Yılmaz, şunları söyledi: “En fazla organ bağışının yapıldığı İl İstanbul ve ardından İzmir, Antalya, Balıkesir, Bursa, Ankara, Adana ve Mersin geliyor. Bu 8 vilayet en fazla organ bağışının yapıldığı yerler. Eskiden milyon nüfus başına beyin ölümlü hastaların bağış oranı 4 civarındaydı, bugün 6’ya çıktı. Bu bir gelişmedir, ama Avrupa ülkelerinden organ bağış oranını göz önüne alırsak bu oran çok düşük. En fazla İspanya’da beyin ölümlü hastaların organı bağışlanıyor. Orada bazı yıllarda bu 40’a kadar çıkıyor. Türkiye’de ise ortalama milyon nüfus başına bu rakam 6. Bu da eskiye göre ilerlemeyi gösterir, ancak bu yeterli değil”
“SON 10 YILDA ORGAN NAKLİ BEKLEYEN HASTA SAYISI 2,5 KAT ARTMIŞTIR”
Türkiye’de 1 Kasım itibariyle 25 bin hastanın organ bağışı beklediğini anlatan Yılmaz, “Bunların içinde en fazla 21 bin 587 rakamı ile böbrek hastaları organ bekliyor. İkinci sırada ise 2 bin 109 sayısı ile karaciğer nakli bekleyen hastalar ve diğer nakil bekleyen hasta grupları var. Bunun yanında organ nakli bekleyen hastaların sayısı her yıl artmaktadır. Son 10 yılda organ nakli bekleyen hasta sayısı 2,5 kat artmıştır. Ama bağışlanan organ sayısı bu rakamı karşılayacak seviyede değildir. Eskiden 10 yıl önce milyon nüfus başına 314 tane her yıl organ beklenirken, bugün ise 918’e ulaşmıştır” şeklinde konuştu.
“BUNUN NEDENİ EMPATİ DUYGUSUNUN DİĞER İNSANLARIMIZ KADAR KAYSERİ’DE GELİŞMEMİŞ OLMASI”
Beyin ölümlü gerçekleşmiş bir kişinin en az 6 tane organ nakli bekleyen hastayı hayata kavuşturduğunu kaydeden Prof. Dr. Zeki Yılmaz, şöyle konuştu: “Kayseri’nin nüfusu 1 milyon üzerinde, hiç olmazsa Türkiye ortalamasını karşılayabilmesi için her yıl 6 tane beyin ölümlü hastanın organını bağışlanması gerek. Kayseri’de diğer şehirlere göre hasta yatak oranı, yoğun bakım yatak sayısı fazla. Kayseri İç Anadolu’da bir sağlık merkezi konumunda. Gelen hasta sayısı fazla, dolayısıyla beyin ölümlü hasta sayısı da fazla. Buna rağmen beyin ölümlü hastaların organı bağışlanmıyor, toprak oluyor. Canlılardan nakil yapmak zorunda kalıyoruz. Ölen bir kişinin organı bağışlanmıyor ama sapasağlam kişinin böbreğin birisi alınıyor, karaciğerinin yüzde 65’i alınıyor. Bu çok üzücü bir tablo. Bunun sebebi nedir? Bunun sebebi empati duygusunun diğer insanlarımız kadar Kayseri’de gelişmemiş olması. Bu durumu ancak biz buna bağlayabiliyoruz. Dolayısıyla organ bağışı önemli, organ bağışının şehrimizde arttırılması için daha fazla çaba sarf etmemiz gerekiyor”
“ERCİYES ÜNİVERSİTESİ’NDE KORNEA BANKASI ÇALIŞMASINDA SONA GELİNDİ”
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kuddusi Erkılıç da yaptığı açıklamada kornea nakilleri ile ilgili bilgi verdi. Yakın zamanda Üniversite bünyesinde ‘Kornea Bankasının’ kurulacağını kaydeden Erkılıç, “Son 15 yıldır alınan tedbirlerde çok sayıda gerçekleştirdiğimiz nakil grubu kornea. Son zamanlarda kanunlarda yapılan değişikliklerle kornea rahatlıkla temin edilmekte. Türkiye’de 30-40 binlere varan ihtiyaç dışarıdan temin edilen kornealarla düzene girdi. Şu anda da dışarıdan kornea temini kesildi. Kendi kaynaklarımızla rahat karşılayabilmekteyiz. Trafik, iş kazaları ve bazı hastalıklardan dolayı korneadan kaynaklı fazla körlükler ortaya çıkıyor. Göz ve kornea nakil merkezileri, kornea bankaları aracılığıyla eskiye göre uygun şekilde kornea nakli mümkün olabilmekte. Hastaların bekleme süresi kısalmaktadır. Erciyes Üniversitesi’nde de Kornea nakil merkezi, bankası kurma çalışmalarında sona doğru yaklaştık. Eş olarak çalıştığımız kornea bankasından da son 6 ay içinde 60 civarında kornea nakli gerçekleştirmiş bulunuyoruz” dedi. Yapılan konuşmaların ardından Meydan’da kurulan stantta görevliler, organ bağışı konusunda vatandaşa bilgi verdi ve bağış yapmak isteyenlerin kaydını yaptı.
Haber/Foto: Cafer ZENGİN
