Kayseri'nin milli mücadele'deki rolü 'Kayseri'de Yenigün'de!
Kayseri'deki Cumhuriyet tarihine damga vuran gazetelerden 'Yenigün Gazetesi' nüshalarını yayınlayan kitabı tarihe ışık tutuyor. Detaylar Kayseri Olay'ın Kayseri haberinde.
Kayseri Büyükşehir Belediyesi, kültür yayınları envanterinde 200’üncü kitaba ulaştı. Başkan Dr. Memduh Büyükkılıç yönetimindeki Büyükşehir Belediyesi bu gururu, Kayseri’deki Cumhuriyet tarihine damga vuran gazetelerden ‘Yenigün Gazetesi’ nüshalarını yayınlayan kitabı ile 24 Temmuz Gazeteciler ve Basın Bayramı Günü’nde yaşadı.
Milli Mücadele dönemi başta olmak üzere Türk-İslam tarihinde önemli görevler üstlenmiş olan kadim kent Kayseri’nin basın tarihine de damga vuran mazisi, kitaplara konu oluyor. Bu kapsamda Kayserili Araştırmacı Tarihçi Mehmet Çayırdağ’ın kaleminden çıkan ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan ‘Kayseri’de Yenigün’ isimli önemli eser, Kayserililer, gazeteciler ve kitapseverler ile Gazeteciler ve Basın Bayramı’nda buluştu.
Efsane kitap, yapılan titiz ve özverili çalışma neticesinde yazın dünyasına kazandırıldı
Yunus Nadi Abalıoğlu’nun Milli Mücadele döneminde vatanın egemenlik mücadelesi yolunda Mustafa Kemal Atatürk’e ve Türk milletine destek olmak amacıyla yayın hayatına kazandırdığı ve Ankara’nın riskli görülmesi nedeniyle bir süre Kayseri’de basımı yapılarak yayın hayatına devam eden ‘Yenigün’ adlı gazetenin Kayseri’de yayınlanan sayılarını konu edinen efsane kitap, yapılan titiz ve özverili çalışma neticesinde yazın dünyasına kazandırıldı.
'Kitabı ve eseri olanlar insanlık tarihini yazarlar'
Kayseri’de Yenigün isimli değerli kitabın takdiminde Kayseri Büyükşehir Belediye başkanı Memduh Büyükkılıç, kitabı ve eseri olanların insanlık tarihini yazabileceğine işaret ederek, şunlara yer verdi:
“Hayal etmenin ve özgürlüğün kaynağı, başarının sırrı, geçmiş deneyimlerin bilgisi ve hakikat arayışı okumaktan geçmektedir. Okumak ve kitap gönülden gönle yoldur. Okumakla aralanır perdeler, açılır ufuklar, aydınlanır karanlıklar, çözülür sırlar, anlaşılır insanlar. Okumak, bizi cehaletin karanlığından bilgeliğin felahına çıkarır. Yepyeni ufukları bize açan kitaplarla kültürel mirasımızı ve başka dünyaları okuruz. Her bir kitap yolculuğu ile zamanımızı ve dilimizi en doğru şekilde kullanıp hayattan ve zamandan kazanmış oluruz. Kitap, tarihî bağlamda bir hafıza, kültürel anlamda bir geleneğin tevarüsü, sanatsal bakımdan insanlığa bırakılan mirasın geleceğe taşınması, medeniyet açısından ise zamanı ve mekânı belirleme unsurudur. Kitabı ve eseri olanlar insanlık tarihini yazarlar. İlk çağlarda dahi taşlara, mağaralara yazan insanın amacı kendini ifade etmek ve iz bırakmaktır. Gerek tahtalara, ağaçlara, derilere yazılı olsun gerekse iki kapak arasında sahifelere yazılsın kitap, kültürel bir mirastır, toplumun hafızasıdır. İlk emre muhatap olan insan, okur Yaratan Rabb’inin adı ile kâinatı, kendini, Rabb’ini ve kitabı. Bu yönüyle kitap vahiydir, hakikattir, dünya ve ahiret mutluluğunun rehberidir.”
Büyükkılıç takdimde, eğitimi önemsediklerini ve cehaletin düşmanı olduklarını vurgulayarak, ‘‘Eğitimi önemsiyoruz çünkü cehaletin düşmanıyız sloganıyla hareket ettiğimiz güzel şehrimizde ulaşım, yol, su gibi ihtiyaçları şehircilik anlayışıyla görüp giderdiğimiz gibi, sosyal ve kültürel ihtiyaçları da dikkate almaktayız. Kitapları ve kitap yuvaları olan kütüphanelerimizi hemşehrilerimize sunma gayreti göstermekteyiz. Kayseri Büyükşehir Belediyesi olarak, siz kitapseverleri kitaplarla buluşturmak için elimizden geleni yapıyoruz. Gerek basılı kitaplar, gerek e-kitaplar ile hayal etmeniz ve hayallerinizi gerçekleştirmeniz için sizleri kütüphanelerimize bekliyoruz” ifadelerinde bulundu.
Kayseri’de tarihi, geleneği, kültürü ve sanatı yansıtan eserleri yayımlayarak vatandaşlara ulaştırma kaygısı taşıdıklarının da altını çizen Başkan Büyükkılıç, şunları aktardı:
“Tarihsel ve coğrafi anlamda medeniyetlerin beşiği olan Kayseri’de tarihimizi, geleneğimizi, kültürümüzü ve sanatımızı yansıtan eserleri yayımlayarak halkımıza ulaştırma kaygısı taşıyoruz. Biliyoruz ki yayımladığımız eserler geleceğe bıraktığımız mirasımız, hoş bir sedamızdır. Açtığımız her bir kütüphane ve kültür merkezi, yayımladığımız her dergi ve kitap, memleketimize olan saygı ve sevgimizin somut bir göstergesidir. Akif’in dediği gibi ‘Okuyorsa ahali, yapılamayacak ne var.’ Hayal eden, merak eden, araştıran ve okuyan neslimiz gelecek adına ümit vaat etmektedir. Kütüphanelerimizin raflarında okurlarıyla buluşmayı bekleyen her bir kitap bu anlayışla hareket eden hemşehrilerimizi beklemektedir. Unutmayalım ki bir insanın hayatta kendisine yapabileceği en büyük iyilik; iyi bir okur olmaktır. Bir kütüphanenin rafında, bir kitabın sayfalarında, bir yazının satırlarında gönüllerimizin buluşması dileğiyle.”
Eserin yazarı Çayırdağ’dan önsözde gazetenin önemine vurgu ve Büyükkılıç’a teşekkür
Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından 200’üncü kitap olarak okuyucularına sunulan ‘Kayseri’de Yenigün’ adlı eşsiz eserin önsözünde Araştırmacı Tarihçi Mehmet Çayırdağ, gazetenin önemine vurgu yaparak Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç’a teşekkür etti. Çayırdağ önsözünde şunlara yer verdi:
“Mondros Mütarekesinin o karanlık günlerinde işgalcilerden vatanı kurtarmak ve yeni bir devlet kurmak üzere Anadolu’da harekete geçen millî güçleri ve başlarındaki Mustafa Kemal Paşa’yı desteklemek üzere, İstanbul’da Yunus Nadi (Abalıoğlu) tarafından 2 Eylül 1918’de yayınlanmaya başlayan ‘Yenigün’ gazetesi, birkaç defa işgalciler tarafından kapatılıp açıldıktan sonra, 16 Mart 1920’de İstanbul’un fiilen işgali, Misak-ı Millîyi kabul eden son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nın basılıp kapatılması ve ele geçen milletvekillerinin Malta’ya sürülmesi üzerine Yunus Nadi tarafından baskı makinaları kaçırılarak bu defa Ankara’da 10 Ağustos 1920’den itibaren ‘Anadolu’da Yenigün’ ismi ile yayınlanmaya başlamıştır. Bu defa Sakarya Savaşları sebebi ile Ankara’daki meclis ve kurumların, bir tedbir almak üzere Kayseri’ye taşınması kararı üzerine, Mustafa Kemal Paşa’nın kendisinin çıkarmış olduğu ‘Hâkimiyet-i Milliye’ gazetesinin Ankara’da kalması, Yenigün’ün Kayseri’ye taşınmasını istemesi ile Yunus Nadi, gazetesini Kayseri’ye göndermiştir. Gazete burada, Tacıkızıl Mahallesi’nde (Mahalle şimdi Cumhuriyet Mahallesi’nde Atatürk Evi, Cıncıklı Cami ve Güpgüpoğlu Konağı çevresinde bulunuyordu) herhalde Atatürk’ün 1919’da Sivas Kongresi’nden sonra Ankara’ya giderken ilk defa Kayseri’ye geldiğinde kalmış olduğu Raşid Ağa Konağı’nda (Atatürk Evi) faaliyete geçmiş ve Vali Muammer Bey’in 1910’da kurduğu ve Erciyes gazetesini bastığı vilayet (Liva) matbaasında basılmaya başlamıştır. 1 Eylül-7 Ekim 1921 tarihleri arasında 31 sayı neşredilen (tatil olan cuma günleri genellikle yayınlanmıyordu) gazete Sakarya Zaferi’nin kazanılması üzerine tekrar Ankara’ya taşınmıştır. İşte bizim burada ‘Kayseri’de Yenigün’ ismi ile yayınlamakta olduğumuz, Anadolu’da Yenigün gazetesinin Kayseri’de yayınlanan 31 sayısı ile Kayseri’nin o kısa dönemdeki durumunu millî tarihimizin bir dönüm noktası ve ölüm kalım mücadelesi olan Sakarya Savaşı safahatını takip etmek imkânına kavuşmaktayız. Bilhassa dönemin belgelerinin eksik olduğu bu devre ait Kayseri’nin profesyonel gazeteci gözü ile değerlendirilmesi, belediyesinin çalışma kabiliyeti, sıtma hastalığı gibi acil durumları, şehit çocukları için Talas’ta açılan ‘Darüleytam’ hakkındaki acıklı tespitten ve asayiş konuları hakkında çok değerli bilgilere ulaşmış bulunuyoruz. Orijinalleri İstanbul Beyazıt Kütüphanesi ve Ankara Millî Kütüphane’de bulunan gazeteyi her gruptan okuyucunun istifade edebilmesi için sadeleştirerek yayınlıyoruz. Şimdiye kadar şehrimizin kültürü ile alakalı birçok yayınlarda bulunmuş olan Kayseri Büyükşehir Belediyemizin Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç’a teşekkürlerimi sunuyor, belediyenin bu faaliyetlerinin artarak devamını diliyorum.”
‘Kayseri’de Yenigün’ 200’üncü kitap olarak belirlendi
Bugüne kadar aralıksız olarak edebiyat dünyasına Kayseri’nin tarihi, kültürü, değerleri ve güncel konulara yönelik pek çok eseri meydana getirerek, kitapseverlerin beğenisine sunan Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 200’üncü kitap gururunu, söz konusu kültür yayınları tarih dizisi kategorisinde hazırlanan ‘Kayseri’de Yenigün’ adlı kitapla bu özel günde yaşadı.
O dönemki Kayseri’de baskısı olan Yenigün gazetesinin 1 Eylül-7 Ekim 1921 tarihli toplam 31 sayısının konu edildiği 330 sayfalık eser, tasarruf tedbirleri kapsamında basılı olarak değil Büyükşehir Belediyesi resmi web sitesinin e kitaplar kısmında okuyuculara sunuluyor.
Kayseri kitabı güncellendi
Kadim kent Kayseri’yi enine boyuna anlatan Kayseri’ye dair kültür yayınları bağlamındaki kaynak kitap niteliğinde olan ‘Kayseri’ kitabı ise şehre kazandırılan yeni imkânların da eklenmesi suretiyle güncellenerek e-kitaplar envanterine eklendi.