Kayseri Milletvekili Meclis'te konuştu: Bu kabul edilemez!

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Meclis’te konuştu. Meclis genel kurulunda görüşülen ‘3194 sayılı İmar Kanunu'nda değişiklik öngören 7'nci madde’ üzerine söz alan Genç, söz konusu maddenin birçok açıdan üzerinde dikkatle durulması gereken kritik düzenlemeler içerdiğini, ancak ne yazık ki bu düzenlemelerin mevcut hâli hem hukuki hem de toplumsal açıdan ciddi sorunlar barındırdığını belirtti. Genç, ‘Vatandaşlarımızın mülkiyet haklarından yerel yönetimlerin yetkilerine, çevre koruma ilkelerinden kamu yararına kadar pek çok konuda derin endişeler uyandıran bu değişiklik önerisini detaylı bir şekilde ele almak durumundayız’ dedi.

Yük hâlen vatandaşların omzuna yığılmaktadır

‘Teklifin en tartışmalı noktalarından biri, değer artış payının yüzde 90 olarak belirlenmesidir’ diyen Genç, ‘Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği önceki düzenlemede taşınmazın artan değerinin tamamı kamuya aktarılmak istenmişti. Mahkeme, bu düzenlemenin mülkiyet hakkını ihlal ettiğini ve maliklere orantısız bir yük getirdiğini açıkça beyan etmiştir. Ancak bu yeni düzenlemede getirilen yüzde 90 oranı da Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararını tam anlamıyla karşılamamaktadır çünkü değer artış payının bu kadar yüksek belirlenmesi, maliklerin ekonomik kazanımları ile üstlendikleri yük arasında ciddi bir dengesizlik yaratmaktadır. Bu noktada, özellikle belirtilmesi gereken bir husus daha var. Maddede ‘arsa’ yerine ‘parsel veya parseller’ ifadesinin kullanılması uygulama kapsamını da genişletmektedir. Bu değişiklik, vatandaşların daha fazla yükümlülük altına girmesine neden olabilir. Ayrıca, değer artış payının her yıl yeniden değerleme oranında artırılması taşınmaz sahiplerini uzun vadede daha büyük ekonomik baskılarla karşı karşıya bırakmaktadır. Ödeme kolaylığına yönelik düzenlemeler olsa da mali yük hâlen vatandaşların omzuna yığılmaktadır’ şeklinde konuştu.

TMMOB ve bağlı odaları işlevsiz hale getiriyor

Söz konusu düzenlemenin yerel yönetimlerin yetkilerini kısıtlama yönünde ciddi bir etkisinin de bulunduğunu savunan CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, ‘Parsel bazında fonksiyon değişiklikleri gibi konular, halkın taleplerine göre değişiklikleri gidermediği gibi yerel yönetimlerin yetki alanında olan kararlardır ancak merkezî idare, bu düzenlemeyle yerel yönetimlerin de yetkilerini zayıflatarak kendi kontrolünü artırmayı hedeflemektedir. Bu durum, Anayasa’nın öngördüğü yerinden yönetim ilkesine açıkça aykırıdır. Yerel yönetimlerin yetkilerinin tırpanlanması, vatandaşların yaşam alanları üzerindeki karar alma süreçlerinden dışlanması anlamına gelir. Düzenleme, ayrıca, yalnızca demokratik süreçleri değil kentleşme ve yapılaşma süreçlerinde kamu yararını da göz ardı etmektedir. Yerel yönetimlerin, meslek odalarının işlevsizleştirilmesi, hukukun üstünlüğü ilkesine aykırıdır ve toplumun temsilini de zayıflatmaktadır. Değer artış payının kamu yararına kullanılacağı ifade edilse de bu kaynakların nasıl ve nerede kullanılacağı konusunda ne yazık ki bir şeffaflık bulunmamaktadır. ‘Kamu yararı’ iddiasıyla yapılan düzenlemeler aslında rant odaklı bir anlayışı da teşvik etmektedir. Çevresel sürdürülebilirlik ve kentsel estetik gibi kritik konular tamamen göz ardı edilmiştir. Örneğin, riskli yapıların dönüşümüne ilişkin maddelerde emsal artışı sınırları ve değer artış payı muafiyeti gibi detaylar daha açık şekilde tanımlanmalıdır. Sağlıklı yapı stokunu artırmayı hedeflediği belirtilen bu düzenlemeler, uygulanabilirlik açısından belirsizlikleri de içinde barındırmaktadır. Bu düzenleme, yalnızca İmar Kanunu'yla sınırlı değil aynı zamanda Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği gibi demokratik meslek örgütlerini de hedef almaktadır. Meslek odalarının yetkilerinin kısıtlanması, denetim mekanizmalarının işlevsiz hâle getirilmesi anlamına gelir. Bu tür müdahaleler, yalnızca meslek örgütlerinin özerkliğine yönelik bir tehdit değil aynı zamanda demokratik hukuk devleti ilkelerini de baltalamaktadır. TMMOB ve bağlı odalar, yıllardır çevre ve kamu yararını önceleyen çalışmalarıyla topluma hizmet etmektedir. Bu yapılar, kamusal denetim mekanizmalarının temel taşlarıdır ve işlevsiz hâle getirilmemelidir’ şeklinde konuştu.

Bireylerin haklarını ihlal ediyor 

Milletvekili Genç, ‘Bu teklif, yerel yönetimleri devre dışı bırakan, vatandaşlarımızın mülkiyet haklarını zayıflatan ve çevreyi göz ardı eden anlayışla hazırlanmıştır. Anayasa Mahkemesinin iptal kararını tam olarak karşılamayan, demokratik ilkeleri zedeleyen ve kamu yararı adı altında bireylerin haklarını ihlal eden bu düzenleme kabul edilemez diyorum’ dedi.