Kayseri'de sıra dışı mezar

Kayseri'de yolun ortasında bulunan ve Helvacı Dede olarak bilinen mezar vatandaşların dikkatini çekiyor. Yoldan geçen vatandaşlar, mezar başında dua okuyor. Mübarek günlerde Helvacı Dede adına helva dağıtıp dua edenler, şeker dağıtanlar günümüzde halen devam etmektedir. 

Helvacı Dede'nin kim olduğu, nerede doğduğu hakkında herhangi bir tarihi bilgi bulunamamıştır. XV. yüzyılda yaşamış mutasavvıflardan olduğu düşünülmektedir. Aynı bölgede bulunan küçük cami (mescidi) ile birlikte tekkesinin de bulunduğu bir dergâha sahiptir. Helvacı isminden, onun dergâhında fakir fukaraya belirli günlerde helva ikramı yapıldığı anlaşılmaktadır.

Kayseri’de eski yatır listelerinde 'Şeyh Eimmetü’l-Hulvanî' ismiyle kayıtlı olup, mezarının yeri belirtilmemiş zatın isminin sonradan 'Helvacı' olarak değiştirilmiş olması da ihtimal dâhilindedir. Listelerde 'Helvavî' adlı bir başka zattan bahsedilse de, tarif edilen mezarın yeri buradan çok farklıdır. (Mehmet Çayırdağ, Kayseri Ansiklopedisi, Helveacı Dede Maddesi, C. 3, S. 177)

Rivayete göre, Melikgazi‘nin kumandanlarından Kapadokya fatihi olarak bilinen Tur Hasan Bey, hacca gittiği bir sırada Medine’de Şeyh Eimmetu’l-Hulvan diye bilinen Helvacı Dede‘yle tanışır, dönüşünde de onu beraberinde Kayseri’ye getirir. Helvacı Dede uzun bir süre Kayseri’de halkı irşad eder. Tur Hasan Bey’in yine hacca gittiği bir sene, annesi bir gün helva yapar ve “Oğlum olsa da şu helvadan yeseydi” der. Bunun üzerine Helvacı Dede, helvayı soğumadan sıcak sıcak Medine’deki Tur Hasan Bey’e ulaştırır. İşte bu olay, onun kerametleri arasında anlatıla gelmektedir.

Önceden mezarı başında perşembeyi cumaya bağlayan akşamları mum yakılırmış. Helvacı Dede‘yi bilenler, Türkiye’nin dört bir yanından kalkarak ziyarete gelir, burayı ziyarete gelenler, dilekleri geçekleştiğinde helva dağıttıkları gibi, ayrıca kandil geceleri ve cuma günleri de burada helva dağıtırlarmış. 

Kayseri’de, Sahabiye Mahallesi, kendi adı ile anılan Helvacı Dede Caddesi’nde, yol kenarında mezarı muhafaza edilen yatırlardan biridir. Aynı bölgede bulunan küçük cami (mescidi) ile birlikte tekkesinin de bulunduğu bir dergâha sahiptir.

Helvacı Dede'nin mezarı çevre düzenlemesi bahane edilerek yol ortasından kaldırılmak istenmişse de bunda başarılı olunamamıştır. Belediyenin düzenleme çalışmaları esnasında iş makinesinin kepçesinin yamulduğu, mezarlığa kepçenin giremediği, hatta Helvacı Dede'nin, kepçe operatörünün rüyasına girdiği ve rüyasında bu işten vazgeçmesini isteyince kepçe operatörünün bu işi yapmak istemediğini bildirdiği halk arasında rivayet olarak anlatılmaktadır.