Kayseri'de 25 işçi öldü!

 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) düşündüren rakamları paylaştı. Paylaşılan rakamlar işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından düşündürücü. İSİG verilerine göre geride bıraktığımız 2024 yılı içerisinde farklı illerde meydana gelen iş kazalarında en az 1897 işçi hayatını kaybetti. Kayseri'de de ortaya çıkan tablo acı ve düşündürücü. 

İş kazalarına neden ‘iş cinayeti’ diyorlar?

İş kazalarına neden ‘iş cinayetleri’ denildiğini de açıklayan İSİG yetkilileri, ‘Neden iş kazası yerine iş cinayeti diyoruz? Öncelikle şunu belirtelim. İSİG Meclisi olarak iş cinayeti kavramını biz icat etmedik. Bu kavram 50 yıldan beridir kullanılıyor.  İş kazaları, patronların maliyet hesabı yapıp gerekli önlemleri (ortam, ekipman vd) almamaları, yani karlarını işçinin hayatının önüne koymaları yüzünden iş cinayetidir.  İş kazaları patronların üç işçinin yapabileceği işi daha az ücret vermek için iki işçiye yaptırmaları yüzünden iş cinayetidir. İş kazaları, temel hakların yok sayılması, işçilerin günde en fazla 8 saat çalışması gerekirken patronlar tarafından 12 saat çalıştırılması, bu çalışma sisteminin günlerce sürdürülmesi ve normalleştirilmesi yüzünden iş cinayetidir' ifadeleri kullanıldı. 

Her gün en az 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti

2024 yılına ilişkin elde edilen verileri paylaşan İSİG, bu verilerin yüzde 70’ini ulusal basından yüzde 30’unu ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından elde ettiklerini duyurdu.  Yapılan tespitlere göre 2024 yılında en az 1897, her gün en az 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

Kayseri'de ne oldu?

ISİG temsilcileri, 2024 yılında Türkiye’nin tüm şehirlerinde ve yurtdışında 20 ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettiklerini belirtti. Geride bıraktığımız yılda Kayseri'de farklı iş yerlerinde meydana gelen iş kazalarında 25 işçi hayatını kaybetti. 

İşçi ölümlerinin illere göre dağılımı

İSİG, verilerine göre illere göre tablo şu şekilde: 286 ölüm İstanbul’da; 76 ölüm İzmir’de; 66 ölüm Antalya’da; 64 ölüm Şanlıurfa’da; 60 ölüm Gaziantep’te; 58 ölüm Konya’da; 56’şar ölüm Ankara ve Bursa’da; 52 ölüm Muğla’da; 48’er ölüm Manisa ve Sakarya’da; 46 ölüm Kocaeli’nde; 44’er ölüm Adana ve Balıkesir’de; 40 ölüm Mersin’de; 37 ölüm Aydın’da; 32 ölüm Hatay’da; 30’ar ölüm Denizli ve Zonguldak’ta; 29 ölüm Kahramanmaraş’ta; 28 ölüm Samsun’da; 25’er ölüm Kayseri ve Tekirdağ’da; 23’er ölüm Adıyaman ve Çorum’da; 21’er ölüm Diyarbakır, Kütahya ve Osmaniye’de; 20 ölüm Ordu’da; 19 ölüm Malatya’da; 18 ölüm Trabzon’da; 17’şer ölüm Afyon, Erzincan, Mardin ve Sivas’ta; 14’er ölüm Isparta ve Sinop’ta; 12’şer ölüm Aksaray, Bolu, Burdur, Çanakkale, Karabük ve Yozgat’ta; 11’er ölüm Düzce, Elazığ, Eskişehir, Erzurum, Giresun, Kastamonu, Niğde ve Şırnak’ta; 10’ar ölüm Bartın ve Batman’da; 9 ölüm Tokat’ta; 8’er ölüm Edirne, Hakkâri ve Uşak’ta; 7’şer ölüm Artvin, Rize ve Yalova’da; 6’şar ölüm Çankırı, Karaman ve Kırşehir’de; 5’er ölüm Amasya, Bilecik, Bingöl, Kırklareli ve Siirt’te; 4’er ölüm Bayburt, Kırıkkale, Kilis, Muş, Nevşehir ve Van’da; 3’er ölüm Ardahan, Kars ve Tunceli’de; 2’şer ölüm Ağrı, Bitlis, Gümüşhane ve Iğdır’da; 35 ölüm gerçekleşti.

Yurtdışında (4 Irak, 3 Abhazya, 3 Kuzey Kıbrıs, 3 Sırbistan, 2 Bulgaristan; 2 Gana, 2 İspanya, 2 Küba, 2 Senegal, 2 Suriye, 1 ABD, 1 Arnavutluk, 1 Azerbaycan, 1 Karadağ, 1 Moldova, 1 Romanya, 1 Rusya, 1 S.Arabistan, 1 Singapur, 1 Yunanistan) meydana geldi.

2024 yılında 94 mülteci, göçmen işçi de hayatını kaybetti. Bunlardan 49 işçi Suriyeli, 13 işçi Afganistanlı; 5’er işçi İranlı, Rusyalı ve Türkmenistanlı; 3’er işçi Iraklı ve Özbekistanlı; 2 işçi Ukraynalı; 1’er işçi Andorralı, Cezayirli, Çinli, Gürcistanlı, Kırgızistanlı, Mısırlı, Pakistanlı, Polonyalı ve Sudanlı olarak kayıtlara geçti. 

2024 yılında en az 71 çocuk işçi hayatını kaybetti

İSİG 2024 raporunda çocuk işçi ölümleriyle ilgili olarak da şu ifadeler yer aldı: Çocuk işçi ölümlerinde her ne kadar hala tarım sektörü ilk sırada yer alsa da sanayi ve inşaatlarda ölen çocuk işçi sayısı giderek artıyor. Kırsal yoksulluğun devam etmesine rağmen çocuk işçi ölümlerinin kentlere kaymasının bazı nedenleri var. Zira kırsal yoksulluk bitmediği gibi derinleşerek devam ediyor. Ne var ki, kentsel yoksulluğun derinleşmesi, özellikle MESEM’de gördüğümüz üzere bizzat devlet politikalarıyla kitleselleştirilen çocuk işçilik ve tüm Anadolu kentlerinde yoğunlaşan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) gerçekliği artık çocuk işçi ölümlerini kent merkezlerine ve çeperlerine taşımış durumda. Tarım işçisi çocuklar tamamen sosyal hayattan dışlandığı ve yerleşim merkezleri dışında hem yaşadıkları hem çalıştıkları alanda çevrelendiklerinden ötürü ölümleri devlet ve sermaye tarafından “görünmez” kılınıyordu. Oysa çocuk işçiler artık her yerde, kentlerin merkezinde, AVM’lerde, sokakta, şantiyelerde, sanayide ve OSB’lerde. Her ailede veya sülalede bir çocuk çalışıyor, her sokakta tanıdık bir çalışan çocuk var. Üretimden gelen bu gerçeklik çocuk işçiliği “görünür” kılıyor ancak çocuk işçilik; eğitim, öğrenim, yetişecek eleman argümanlarıyla “meşrulaştırılmaya çalışılıyor” ve ölümler maskeleniyor. MESEM 2016 yılı sonuna kadar var olan ‘Çıraklık Eğitim Merkezleri’nin devamı niteliğindedir. Yani (4+4+4 modeliyle birlikte) eğitim sisteminin içine daha fazla entegre edilmiş ve kitleselleştirilmiş bir çocuk işçilik sisteminden bahsedebiliriz. MESEM kapsamında yaklaşık 1,5 milyon öğrencinin olduğu açıklandı. Bu öğrencilerin yaklaşık 300 binini ise 18 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor. Yani çocuk işçilik “bir gün okulda dört gün işyerinde eğitim alma” uygulamasıyla meşrulaştırılıyor. MESEM aracılığıyla ortaokulu bitiren öğrencileri örgün eğitimden kopararak haftanın (resmi olarak) dört günü bedava işgücü olarak patronların sömürüsüne sunan MEB şimdi de yaz döneminde “beceri geliştirme programı” adı altında 7. ve 8. sınıftan itibaren tüm öğrencilerin katılabileceği “zanaat atölyeleri” açtı. On şehirde (İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Konya, Mersin, Rize, Samsun, Sivas ve Şanlıurfa) 196 okulda başlatılan pilot uygulamayla mesleki eğitim yaşı (12-13 yaşa) düşürüldü.