İşte et çıkmazı!
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın “ucuz et” açıklaması ve bu yöndeki etlerin satışının 2 market üzerinden yapılacağının duyurulması ile birlikte tartışmalar da alevlendi. Kayseri Ticaret Borsası (KTB) Başkanı Şaban Ünlü, “Biz kasapların bu fiyata eti satması mümkün değil, çünkü kasaplar zarar eder. Bu fiyatlara normal kasabın et satması mümkün değil et ve süt kurumunun satmadaki tek sebebi dışarıdan getirdiği ithal et” dedi.
Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ahmet Övüç de, et işi ile uğraşan küçük esnafın bu uygulamayla zor duruma düşeceğini dile belirtti. Esnafın desteklenmesi gerektiğini ve büyük marketlerle yarışamayacağını ifade eden Övüç, “Kasaplarımız ucuz et uygulaması ile eziliyorlar. Bunun yanında ithal etin damak lezzeti hepimize ne kadar uyar?” dedi.
Kasaplar Odası Başkanı Adnan Aydın da “Burada büyük bir hata var. 26 bin 200 tane kasap esnafının da düşünerek, hareket edilmesi gerekiyordu” diye konuştu. “Üretici desteklenmeli, ithal et çözüm değil” diyen Aydın, “İthal et gümrüksüz geldiği için o fiyata satılıyor, bizim böyle bir şansımız yok, maliyet yükümüz fazla” diye konuştu.
Kayseri’de faaliyet gösteren Kasap esnafı da uygulamaya tepki gösterdi. Kasap İhsan Ünal, “Ucuz etin ister istemez bize de etkisi olacak ama vatandasın alacağını zannetmiyorum. Çünkü nerde hangi şartta kesildiği bilinmediği ve yurt dışından geldiği için güvenli olarak görmüyorum” dedi. Vatandaşlarda, “Ucuz et” tartışmaları ile ilgili olarak, “Evlerini zor geçindirdiklerini ve bir çok kişinin evine et girmediğini belirtiyor.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın “ucuz et” açıklaması tartışmaya devam ediyor .
Kayseri Ticaret Borsası Başkanı Şaban Ünlü, kasapların bu konuda olumsuz etkileneceğini söyledi. Ünlü: “Bu markette satılacak etler. 29 TL kıyma, 31 TL’den de parça etin satılacağını televizyonlardan duyduk, şimdi bunun yüzde 8 KDV yani etin kilosu 26 Lira 60 kuruşa geliyor. Marketlerde verilen bu kıyma ve parça et Polonya’dan ithal edilen hayvanların etinden veya et olarak ithal edilenden verilecek. Biz kasapların bu fiyata eti satması mümkün değil çünkü zarar ederler. Bunun için bunları da gözetmek gerekir kasabın işi de bu. Ekmeği de bu. Çünkü onunda çalışanı ve dükkan kirası var. Besicide aşağı fiyata mal veremez, devletin bunu yürütürken iki taraflı yürütmesi gerekir. Besicilerin canlı hayvan zayıf iken alışı ham olarak alışlarda pahalı. Yem de pahalı zaten, içerdeki mallarını et fiyatlarını daha yükseğe satarız diye içeri hayvan koydular. Bu düşmelerden dolayı kasabın önünde bir set oluyor, zarar etmelerine sebep olur. Bunlar zarar eder ise tamamen dışa bağlı kalırız. Bizim kasabımız bizim çiftçimiz bize her zaman lazım. Dengeyi eşit götürmesi gerek ya süt fiyatlarını düşürecek ya yem fiyatlarını düşürecek ya da dışarıdan getirdiği ithal hayvanın etini biraz daha ucuza verecek. Besicinin de mağdur olmaması lazım besicide ona göre kasaba uygun verecek ki kasapta ona göre uygun satsın. Bu fiyatlara normal kasabın et satması mümkün değil et ve süt kurumunun satmadaki tek sebebi dışarıdan getirdiği ithal et”
“KÜÇÜK ESNAF EZİLİYOR”
Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ahmet Övüç de, et işi ile uğraşan küçük esnafın bu uygulamayla zor duruma düşeceğini dile belirtti. Övüç, “Kasaplarımız ucuz et uygulaması ile eziliyorlar” dedi.
Övüç, “Türkiye’de bu et spekülasyonu uzun vadede devam ediyor. Fakat, biz birinci derecede bu ulusal marketlere karşıyız. Çünkü ulusal marketler çıktığından bu tarafa bizim kazançlarımız ve küçük esnaflar, kasap ve ayakkabıcılar gibi kazançları düştü. Bu vesile ile şimdi burada ki arada pek fark yok. Burada hem ulusal marketleri birinci sıraya getiriyorlar küçük esnafı eziyorlar. Anayasa’nın 173. Maddesi der ki; ‘Devlet esnafı korur ve kollayıcı tedbirler alır’ Bir et satışı esnafımızdan elinden alınıp da A101’e, BİM marketlerine bunu ihale eder ise burada bizim 26 bin esnafımızda evine ekmek götürecek. Bunlar bu saatten sonra mesleğini değiştiremez bunun için devletimiz esnaf ve sanatkarımızı madem ki 173’üncü madde koruyucu kollayıcı tedbirler alır buna da tedbirler alıp bu hadiseyi zincir marketler ve ulusal marketlerde değil kasap esnafına sattırmak daha uygun olacağı düşüncesi içerisindeyim” dedi.
“İTHAL ETİN DAMAK LEZZETİ HEPİMİZE NE KADAR UYAR?”
İthal edilecek etlerin damak tadını tutup tutmayacağının da merak konusu olduğunu kaydeden Övüç, “Kayseri’de parça et 35 TL, kıyma 32 TL. Bu ulusal marketlerde satılacak olan ithal etin ne derecede? Onun damak lezzeti hepimize ne kadar uyar? 31 lira parça, 29 liraya da kıyma satılmak üzere. Tabi ki bu durum besicilerimizin ve küçük çiftçilerimizin ve ilçelerde olan üç beş hayvan yetiştiricilerinin işini de zorlaştırıyor. Burada bu üreticiye destek vermezler ise tabi ki de üreticide küçük çiftçide besicide zor duruma düşer. Bu vesile ile sayın bakanımız bu serzenişimizi göz önünde tutarak bu satışların kasaplarda yapılmasını daha uygun göreceğini tahmin ediyorum” şeklinde konuştu.
KASAPLAR ODASI BAŞKANI AYDIN: BÜYÜK HATA VAR, BAKANLIK BİZE BU ŞANSI NEDEN TANIMADI?
Kasaplar Odası Başkanı Adnan Aydın da “Burada büyük bir hata var. 26 bin 200 tane kasap esnafının da düşünerek, hareket edilmesi gerekiyordu” dedi.
Aydın, şöyle konuştu: “Şanssız bir olay oldu. Kasaplar için Tarım Bakanımızın açıklaması A-101 ve BİM marketlere bu et satışını verdiler, onlarda bu satışın yapılacağını söyledi. Kıymayı 29 TL, kuşbaşını 31 TL olarak açıkladılar ve şu anda satılıyor. Burada Türkiye genelinde 26 bin 200 tane kasap esnafımız var. Bu yanındaki çalışanlar ile beraber yüz bin kişi çocukları ile birlikte beş yüz bin kişi ediyor. Bizim bu yıllardır mesleğimiz. Eskiden Kasap Ahmet Amca vardı mahallelerde, Bakkal Mehmet Amca vardı, ama örf ve adetlerimizi bitiriyorlar. Bakanlık bize bu şansı neden tanımadı? A101 ve BİM’e tanıdı?” diye sordu.
“İTHAL ET GÜMRÜKSÜZ GELDİĞİ İÇİN O FİYATA SATILIYOR, BİZİM BÖYLE BİR ŞANSIMIZ YOK, YÜKÜMÜZ FAZLA”
Açıklamasında “Bu yanlıştan vazgeçip, kasap esnafına da bu imkanı vermelerini istiyoruz” diyen Aydın, “Kamuoyunda şöyle bir algı oluşuyor. 25 liraya alıyorlar da 35-45 liraya satıyorlar. Bunun yüzde on sekizi kemik, yüzde sekizi katma değer. Müstahsilden müstahsil parasını alamıyoruz . Giderler, dükkan masraflarımız derken yüzde 25 gider çıkıyor. Yüzde yirmi beş daha üzerine koydun mu etin maliyeti bize 32’ye 33’e geliyor. Bu ithal eti gümrüksüz devlet getirdiği için29 TL’ye kıymayı 31 TL’ye dana kuşbaşını sattırıyor. Ama bizim bunu satma imkanımız yok. Burada büyük bir hata var. 26 bin 200 tane kasap esnafını da düşünerek aynı eti bize de verip bize de sattırmasını istiyoruz. Biz fazla bir kar hattı istemiyoruz. Kar hattımız yüzde on iki ise yüzde sekiz, altı, beşe razıyız. Bize de sattırsın bize de versin bu şansı bize de tanısın. Devletimiz güçlüdür. Bu kargaşa nereden geliyor; bizim Türkiye’de üretimimiz 1 milyon yüz bin ton. Tüketim olarak da 1 milyon 400 bin ton. Burada yıllık 300 bin ton bir açığımız var, bu açığın giderilmesi lazım. Ben yıllardır görevdeyim. Federasyonda yönetim kurulu üyesiyim. Orada Bakan Bey’e açıklamamız oldu. Sayın Bakanım ‘Türkiye’de 18 milyon büyük baş hayvanımız yok’ dedim ‘var’ dediler. Kurban Bayramında milyonlarca hayvanlar kesiliyor. Aradaki kesilen hayvanlar kayıttan düşmüyor. Biraz üzerine düştük, hayvanların yüzde 80’ini kayıt altına aldı”
“TÜRKİYE’DE OLMAYAN HAYVANI VAR DİYE GÖSTERDİLER”
“Türkiye’de olmayan hayvanı var diye gösterdiler” diyen Aydın, “Açığımız 100 bin ton iken 300 bin tona çıktı. Burada üretim olması lazım, anası olmazsa danası olmaz derler. Buradaki damızlık düveye ve ineklere destekleme vermeleri lazım. Büyük işletmelerde 2 milyon büyükbaş hayvan varsa küçük işletmelerde 15-16 milyon var. Küçük işletmelerin yüzde 95’i bu desteklemeden faydalanamıyor, büyük işletmeler faydalanıyor. Bir de destekleme yetersiz Avrupa’ya göre, biz de sütte destekleme 10 kuruşsa 1 liradan da sütün satışı yapılıyor. Bugün yarım litre su da 1 lira, 1 litre süt de 1 lira böyle bir mantık olmaz. Sonra yem olayında Avrupa bizden şanslı. Almanya’da haftanın 5 günü yağmur yağıyor. Bizim ülkemize Kayseri’ye çok seyrek yağmur yağıyor. Devamlı içeride yediriyor üretici. Besiciye de hak vermek lazım, tamam eti 20 TL’ye düşürelim ama üretici ne olacak, bitecek. Yanlış bir politika. Üreticiyi bu işten bıktıracaklar, 10 sene daha geriye gidecek. Bir an önce bunun önlemini almaları lazım, desteklemeleri biraz yaygınlaştırmaları lazım köylere, kazalara. Ziraat Bankası ve Tarım İl Müdürlüğü’nün yetkisiyle hayvanların kulak küpeleri, nüfus kâğıdına göre para dağıtımını yapacaklar. Destekleme de 200-300 TL olmaz, damızlık ineğe bin TL, danasına da 500 TL verecekler. Her sene bunu verirse köylü köyünden şehre göçmez, iyi bir geliri olur köyünde rahatça yaşar” şeklinde konuştu.
“MARKETLERDE ETİN SATILMASI YANLIŞ, ÜRETİCİNİN DESTEKLENMESİ LAZIM”
“5 bin 10 bin ton değil 100 bin ton et getirse de bu çözüm değil” diyen Kasaplar Odası Başkanı Adnan Aydın, “Ülkemizde üretim çoğaltılacak. Damızlık inek ve düvelerin kesimi yasaklandı, onlara desteği de tam verecek. Bugün kaba yem diyoruz 250 TL’lik saman 600 TL olmuş. Üreticiye nasıl kıyacaksın ithal eti getirip de. BİM ve A101 marketlere etin sattırılması yanlış bir olay, Türkiye genelinde 26.200 tane kasap esnafımız var. Bunlara da ucuz et verilsin bunlarda da satılsın. Kar oranı yüzde 5’e de razıyız. Yüzde 12 kar oranımız var perakende satışta, yüzde 5 kara razıyız. Bize paketli versin paketli satacağız” dedi.
“BU ETLERİ KİM KESİYOR, HANGİ ŞARTLARDA KESİYOR?”
Kayseri’de faaliyet gösteren Kasap esnafı da uygulamaya tepki gösterdi.
Kasap İhsan Ünal, “Ucuz etin ister istemez bize de etkisi olacak ama vatandasın alacağını zannetmiyorum. Çünkü nerde hangi şartta kesildiği bilinmediği ve yurt dışından geldiği için güvenli olarak görmüyorum. İster istemez bize de vuracak ama iç piyasayı etkileyeceğini zannetmiyorum. Çünkü biz yerli hayvan sattığımız için karşılaştırdıklarında zaten farkını görecekler. İster istemez yerli hayvana dönecekler. Bence bu şekilde değil de canlı hayvan getirip satan besicilere destek verseler daha iyi” şeklinde konuştu.
“BİZ O FİYATLARA MAL EDEMİYORUZ Kİ SATALIM”
Bir diğer Kasap esnafı Mehmet Yalçın ise “Öncelikle vatandaşı düşünmeleri lazım, küçük esnafı özellikle, marketler de satacak sonra bizi mağdur edecek. Biz o fiyatlara mal edemiyoruz vatandaş da ucuza yönelecektir. Bu projeyi kesinlikle desteklemiyorum. Biz onların sattığı paraya da satamıyoruz nasıl olacak bilmiyorum” diye konuştu.
Vatandaşlarda, “Ucuz et” tartışmaları ile ilgili olarak, “evlerini zor geçindirdiklerini ve bir çok kişinin evine et girmediğini belirtiyor.
