EN KARLI ÇİNKOM…
İstanbul Sanayi Odası Türkiye’nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Kayseri’den 15 firmanın yer aldığı İkinci 500 Sanayi Kurulu araştırmasında dikkat çeken noktalardan biri de listenin 353’üncü sırasında yer alan Çinkom Çinko Kurşun Metal Madencilik şirketinin 46 milyon 882 bin 385 TL (vergi öncesi) karı ile en çok kar yapan şirketler arasında yer alması oldu.
İstanbul Sanayi Odası’nın geleneksel olarak yayımladığı Türkiye’nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması sonuçları açıklandı. Listede Kayseri toplam 15 firma ile yer aldı. Listede Kayseri’yi 19. Sırada Yataş Yatak Yorgan Sanayi ve Ticaret A.Ş. temsil ederken, Yataş’ın ardında 107. Sırada yer alan Kayseri firmasının isminin açıklanmasını istemediği görüldü. Listede yer alan diğer Kayseri firmaları ve sıralaması ise şu şekilde sıralandı:
121. Femaş Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
138. Kilim Mobilya
155. Coreal Alüminyum Kablo Sanayi,
228. Mondi Yatak Yorgan ve Tic. A.Ş.,
273. Metal Matris San. ve Tic. A.Ş.,
295. Şahin Melek Et ve Et Mamulleri,
344. Özkoyuncu Madencilik,
346. Gülsan Gıda Sanayi,
353. Çinkom Çinko Kurşun Metal Madencilik,
366. Karsu Tekstil,
408. Gürkan Ofis Mobilyaları,
412. Başyazıcıoğlu Tekstil,
475. Beşler Tekstil
2012 yılında Türkiye’nin İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu listesinde 435. Sırada yer alırken 2013 yılı İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu listesinde 82 sıra birden yükselen Çinkom Çinko Kurşun firmasının 46 milyon 882 bin 385 TL (vergi öncesi) karı ile en çok kar yapan şirketler arasında yer alması dikkat çekti.
BİLANÇOLAR DENGELİRİ BOZULDU!
Araştırmada dikkat çeken bir başka nokta ise şirketlerin borç yapısıyla ilgili… Söz konusu araştırmada şu görüşlere yer veriliyor: “Geçen yıl yaşanan finansal dalgalanmalar şirketlerin tüm dengelerini olumsuz etkilemiş görünüyor. Özellikle İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun, bu nedenle borçlar ve öz kaynaklar ilişkisini gösteren verilerinde tam bir bozulma olduğu söylenebilir. 2013 yılı İSO 1000 listesine giren şirketlere bakıldığında şirketlerin borçluluk oranlarının 2012 yılına göre yükseldiği ve finansman giderlerinin yükselmesiyle karlılıkların düştüğü sonucu ortaya çıkıyor. Yüksek borçlanma ve finansman gideri ile düşük karlılık şirketlerin finansman ihtiyaçlarını arttırarak daha çok mali borçlanmaya gitmelerine sebep oldu. Bu da şirketlerin öz kaynaklarının aktifler içindeki payının gerilemesine neden olarak, şirketlerin kaynak yapısı ve bilanço dengesini bozmuş durumda.
Bütün bu veriler göstermektedir ki; İSO 1000 şirketlerinin 2013 yılında faaliyetlerini sürdürmek için finansman ihtiyaçları oldukça yükselmiştir. Burada özellikle aktiflerin optimize edilerek ve etkili bir kaynak yapısı yönetimiyle şirketlerin işletme sermayesi ihtiyacının düşürülebileceği söylenebilir.
Bu sebeple 2014 yılında stratejik ortaklıklar ve duran varlık satışlarının öne çıkabilme olasılığı görülmektedir. Bunun yanında özellikle küçük şirketlerin bu sıkıntısının önüne geçebilmek için, tıpkı ABD’de son aylarda yapıldığı gibi büyük şirketlerin, küçük şirketlerin ödemelerini daha hızlı yapmaları noktasında bir önlem alınabilir.
Çünkü net işletme sermayesinin yükselmesi ve yatırımlar nedeniyle artan finansman ihtiyacı karlılıkları düşürmektedir. İkinci 500 verileri de göstermektedir ki bu maliyetler şirketler tarafından iç fonlarla karşılanamamış dolayısıyla banka kredilerinden karşılanarak borçluluk artmıştır.
Bu nedenle şirketlerin borç/öz kaynak oranı sadece 2013 yılında 24,3 puan artarak yüzde 157,8 oranına çıktı. 2011 yılında ekonomideki hızlı büyüme ortamında yüzde 144,5 seviyesine yükselen, 2012 yılında ise ekonomideki yavaşlama ile yüzde 133,5 seviyesine inen toplam borçlar/öz kaynak oranı, tıpkı Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda olduğu gibi, 2013 yılında son 10 yılın zirvesini görmüş bulunuyor.
Karlılık ve öz kaynak yaratma olanaklarındaki yavaşlama, buna karşın uzun vadeli borçlanma olanakları, bu oranın yükselmesine yol açıyor. Bu oranın yükselmesinde döviz cinsi borçların Türk Lirası karşılığının Türk Lirası’ndaki değer kaybı ile yükselmesinin de etkisi bulunuyor. Ancak bu etkiye rağmen oranın ulaştığı seviye oldukça yüksek. Bu oranın gelişmiş ülkelerde yüzde 70’ler seviyesinde olduğu biliniyor.
Araştırma sonuçlarına baktığımızda, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun toplam borçları da artmış görünüyor. 2012 yılında 34,3 milyar TL’ye yakın olan toplam borçlar 2013 yılında yüzde 28,5 artarak 44 milyar TL’yi aşmış durumda. Bu borçların kısa vadeli olan bölümü yüzde 15,8, uzun vadeli olanlar ise yüzde 61,8 oranında artmış bulunuyor.
Bu veriler, şirketlerin mali yapıları açısından sağlıklı bir işaret vermiyor.
Buna bağlı olarak sanayi kuruluşları, faaliyetleri ile öz kaynaklarını arttırmak için yeterli iç kaynak da yaratamamış. Bu nedenle mali borçlarında da yüzde 40’a yakın bir artış olmuş ve 25,5 milyar TL’lik bir mali borçla 2013 yılını kapatmışlar.
Borçluluk oranlarına bakıldığında, mali borçların EBITDA’ya oranının İSO Birinci 500 şirketleri için 2,53’ten 2,48’e gerilediği görülürken, İSO İkinci 500 şirketleri için bu oran 3,3’den 3,7’ye yükselmiştir.”
Haber: Nejdet KALA
