Develi'den Amerika'ya gitmişler! İşte nedeni...

Develili Araştırmacı Yazar Nezir Ötegen'in derlediği, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı öğrencisi Kübra Saykı'nın kaleme aldığı 'Osmanlı’nın son devrinde Kayseri merkez ve kaza hapishaneleri' başlıklı tez yazısındaki Amerika detayı dikkat çekti.

1914 senesinde Develi hapishanesinden firar eden Develi'li vatandaşlar Amerika'ya gittiler. Peki Develililer neden Amerika'ya gittiler?

Develi Hapishanesi'nin tarihi

Ötegen, "Develi hapishanesinin 19. Yüzyılın son çeyreğinde hizmete girdiği biliniyor. Hapishane olarak kullanılan yer günümüzde Develi’nin Elbiz caddesinde bulunan Develi hükümet konağının bodrum kısmıdır. Burası bir dönem hapishane ve tutukevi olarak kullanıldığı biliniyor. Develi hapishanesi olarak adlandırılan hükümet konağının hangi tarihte inşa edilip ve hapishane olarak kullanıldığı bilinmemekle birlikte 1903 yılında hapishanenin ıslahı hakkında yazılan tutanaklardan Develi’de bir hapishanenin bulunduğu anlaşılıyor." dedi.

Develi Hapishanesi’nden firar edip yakalanamayan mahkûmlar

Araştırmacı Yazar Nezir Ötegen tarafından derlenen yazıda yer alan Develi Hapishanesi'nden firar edip yakalanamayan mahkûmlar ile ilgili yazıda Ötegen şu ifadeleri kullandı, "Hapishane içerisinde firar eden bazı mahkûmlar yakalanırken bazıları çeşitli sebeplerden dolayı takipleri yapılsa da yakalanamamışlarıdır. 1914 yılı Eylül ayı itibariyle yakalanamayan mahkûm sayısı 283’tür. Firarilerin yakalanamama sebebi ise bu mahkûmların Amerika’da olması bazılarının ise askerde olmasıdır. Elde edilen bu defterin 1915 seferberlik tarihinden sonra jandarma dairesine teslim edileceği beyan edilmiştir. Yakalanamayan bu mahkûmların bazılarının gayrimüslim olduğu anlaşılmaktadır. Firar edip yakalanamayan toplamda 49 Gayrimüslim mahkûm bulunmaktadır. Geri kalan mahkûmların hepsi Müslümandır. Karyesi Öksüt olan 5, Çomaklı’dan 4, Everek’ten 22, Gazi’den 8, Tomarza’dan 8, Epçe’den 2, Sindelhöyük’ten 17, Gömedi’den 4, Fenese’den 31, Zile’den 8, Süksün’den 1, Milli Dere’den 8, Şahmelik’ten 3, Tombak’tan 1, İncesu’dan 3, Yenice’den 3, Develi’den, 17, Yedek mahallesinden 1, Abdülbaki mahallesinden 1, Çotun’dan 3, Hacılar’dan 1, Develi Cami Kebir’den 1, Kayseri 1, Varancık’tan 1 Hacı Paşa’dan 1, Kopçulu’dan 1, Ankaralı 1 ve Kapuz’dan 1 mahkûmun firar ettiği kayıt defterinden anlaşılmıştır. Bu kayıt defterine göre en çok firar eden mahkûmun Fenese karyesine mensup olduğu tespit edilmiştir. Firar eden mahkûmların büyük bir kısmının hapishanede 1 hafta kaldığı tespit edilmiştir. Hapishanede en az süre kalan mahkûmun Emin Efendi’nin kerimesi Fatma olduğu, mahkûmun yarım gün hapishanede kalıp firar ettiği ortaya çıkmıştır. Hapishanede en fazla kalıp firar eden Seyyit Oğlu Mehmet’in 2 sene mahkûmiyet süresi geçirdiği anlaşılmıştır. Diğer taraftan firar eden mahkûmların mahkûmiyet süreleri üç gün ile üç ay arasında değişiklik göstermiştir."