Cumhuriyet'in ilk yıllarında Kayseri...
Cumhuriyet'in ilk yılları 1926 ve 1931 yıllarında Kayseri'de Cumhuriyet nasıl kutlandı? Sizler için hazırladığımız haberin detayları Kayseri Olay Gazetesi olarak hazırlanan Kayseri haber bültenimizde...
29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilan edilmesi ile birlikte her yılın 29 Ekim tarihinde Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ülkemizin dört bir köşesinde büyük çoşkuyla kutlanmaktadır.
Kayseri’de de ilk Cumhuriyet Bayramı kutlamaları büyük bir heyecanla sevinçle kutlanmıştır. Kayseri’de yayınlanan yerel gazetelerden birisi olan Kayseri Vilayet Gazetesi’nin nüshalarından yararlanılarak hazırlanan Kayseri’de Cumhuriyet Bayramı kutlamalarını Cumhuriyetimizin 100. yılına özel sizler için hazırladık.
1926 tarihinde yapılan Cumhuriyet Bayramı kutlama töreni Cumhuriyet Mektebi’nin önünde yapılmıştır. Saat 10.00’da yapılan törenin tertip ve düzeninden Jandarma Takım Komutanı Hulusi Bey, Belediye Müfettişi Besim Bey ve Polis Komiser Muavini Hüseyin Hüsnü Bey sorumlu olmuşlardır. Törene katılan o dönemin devlet ricali, asker ve öğrenci saat 09.45’te törenin yapılacağı Cumhuriyet Mektebi’nin önünde hazır olmuşlardır. Tören, saat 10.00’da başlamıştır. Törenin başlaması ile birlikte askerler top atışında bulunmuşlardır. Sonra öğrencilerin yürüyüşü ile devam etmiştir. Geçit törenine Cumhuriyet İlk Mekteplerinin kız ve erkek öğrencileri, Orta Kız Mektebi öğrencileri, Şehir Yatı Mektebi öğrencileri, lise öğrencileri, Sakarya, Safa, Tacettin, Gazi Paşa, Cumhuriyet, Hunat, Bozatlı, Hasanlı, Ali Paşa, Kurşunlu mekteplerinin öğrencileri katılmışlardır.
1931 tarihinde Kayseri’de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları büyük bir heyecan ve çoşku ile kutlanmıştır. Perşembe günü yapılan törene devlet erkanı, okullar ve halkın yoğun bir katılımı ile kutlanmıştır. Akşamında hükümet ve belediye binalarının önünde bir de fener alayı düzenlenmiştir. Fener alayına katılan halk, “Yaşasın Cumhuriyet, Yaşasın Gazimiz” sözleri ile o anki coşkusunu dile getirmeye çalışmıştır. Törende İnönü İlkokulu Başöğretmeni Şaban Bey, günün anlam ve önemini belirten bir konuşma yapmıştır.
Şaban Bey konuşmasında şu sözlere yer vermiştir: “....Türk, bugünde şanlı Cumhuriyeti kurdu. Yaşasın kahraman Türk milleti!.. Yaşasın şanlı Türkiye Cumhuriyeti!..Asker, ey milletin gözbebeği! Senin, senin o namuskâr süngünün, saf ve temiz kalbinin, çelik azminin en büyük zafer hediyesi Cumhuriyettir. Zaferden zafere koşan..Serhatlar aşan, çelik süngüsünün pırıltısı ile zulmetleri boğan ey koca aslanlar!...Bu zafer, bu şan sizindir. Siz bu zaferin tarihini kanınızla yazanlar..Ne şanlı, ne şerefli aslanlarsınız.....Gençler! Vatan sizindir, hayat sizindir,şeref ve istiklal sizindir. Her şey sizin için. Cumhuriyet sizin mini mini omuzlarınızda yükselecek, büyüyecek, parlayacak ve yaşayacaktır...”
30 Ekim 1931 Cuma akşamı ise lise öğrencileri tarafından okul müdürü Yunus Kazım Bey’in önderliğinde Cumhuriyet Bayramı nedeniyle bir gösteri yapılmıştır. Gösteri saat 19.00’da İstiklal Marşı’nın okunması ile başlanmış, İstiklal Marşı’nın okunmasından sonra Cemal isimli öğrenci tarafından günün anlam ve önemini belirten bir konuşma yapılmıştır. Bu konuşmanın bitiminden sonra Reşat Nuri Güntekin’in Bir Gece Faciası adlı oyunu lise öğrencileri tarafından sahneye konmuş, oyunun perde aralarında ise çeşitli musiki parçalar çalınmıştır.
1931 yılındaki Cumhuriyet Bayramı kutlamaları nedeniyle o dönemin Kayseri Valisi M. Fuat Bey tarafından Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’e bir kutlama ve teşekkür telgrafı çekilmiştir. Fuat Bey, Yüce Önder’e çekmiş olduğu telgrafta şu ifadelere yer vermiştir: “Ankara’da Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Hazretlerinin Yüksek Huzurlarına Ali dehanızın büyük eseri olan Cumhuriyet ilanının yıl dönümü münasebeti ile tebrikât ve lâyezal tazimatımı arz eylerim efendim hazretleri.
Kayseri Valisi M. Fuat”
Ulu Önder, Vali M. Fuat Bey’in telgrafına cevaben şu telgrafı göndermiştir:
“Kayseri Valisi Fuat Beyefendi'ye
Cumhuriyet büyük milli bayramımız münasebeti ile hakkımda izhar buyurulan samimi hislere teşekkür ve ben de tebrik ederim efendim.
Reisicumhur Gazi M.KEMAL”
Yine 1931 yılındaki Cumhuriyet Bayramı kutlamaları nedeniyle dönemin Kayseri Belediye Başkanı Necmettin Bey tarafından Yüce Önder Mustafa Kemal Atatürk, Başbakan İsmet İnönü, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım Beylere birer kutlama ve tebrik telgrafları çekilmiştir. Yüce Önder, Necmettin Bey’in telgrafına cevaben şu telgrafı göndermiştir:
“Kayseri Belediye Reisi Necmettin Bey’e
Büyük milli bayramımızı tebrikinizden dolayı teşekkür ve ben de tebrik ederim.
Reisicumhur Gazi M.KEMAL”