Anemiye dikkat: Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Acıbadem Kayseri Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Yeşilkaya, Toplumumuzda, özellikle de kadınlarda en sık görülen anemi hakkında bilgiler verdi.
Acıbadem Kayseri Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Yeşilkaya, "Toplumumuzda, özellikle de kadınlarda en sık görülen anemi çeşidi demir eksikliği anemisidir" dedi.
Aneminin kan düşüklüğüne bağlı bir durum olduğunu söyleyen Acıbadem Kayseri Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Yeşilkaya, "Anemi, kan düşüklüğü demektir. Kanda, alyuvarların içinde, esas görevi dokulara oksijen taşımak olan, "hemoglobin" denen bir madde vardır. Hemoglobin düzeyinin kadınlar için 12, erkekler için 14’ün üzerinde olması gerekir, normalde olması gereken en düşük düzey budur. Kadınlarda hemoglobin düzeyi 12’den, erkeklerde ise 14’ten düşük ise anemi, yani kansızlık olarak kabul ediyoruz. Bir kişide anemi olduğu zaman, aneminin derecesine bağlı olarak; halsizlik, çabuk yorulma, efor kapasitesinde azalma, iştahsızlık, çarpıntı, tırnaklarda kırılma, aşırı saç dökülmesi gibi semptomlar görülecektir. Anemi sadece demir eksikliğinden dolayı olmuyor tabii ki, bunun birçok nedeni var. Ama toplumumuzda en sık olarak, özellikle de kadınlarda görülen anemi çeşidi demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliğinin nedeni ise gıdalarımızdan yeteri kadar demir alamayışımızdır ya da vücudumuzdan normalden fazla demir kaybı olmasıdır. Kadınlarda regl dönemleri nedeniyle her ay bir miktar kan kaybı olmaktadır. Bu kayıp gıdalarla ya da ilaç desteği ile yerine koyulmazsa, kayıp fazlalığından dolayı demir eksikliği anemisi olabilir. En çok demir içeren gıdalar arasında özellikle kırmızı et, karaciğer ve diğer sakatatlar, hindi eti, yeşil yapraklı sebzeler, yumurta ve kurutulmuş meyveleri sayabiliriz. Bazı kişilerde de gıdalarla yeteri kadar demir alındığı halde, emilim bozukluğundan dolayı demir molekülü vücudumuza yeteri kadar geçemediği için demir eksikliği anemisi görebiliyoruz. Özellikle çölyak veya crohn hastalığı olan kişiler ya da obezite nedeniyle ameliyat olup midesinin bir kısmı alınmış olan kişilerde emilim bozukluğunu daha sık görüyoruz" şeklinde konuştu.
‘Ferritin ile hemoglobin karıştırılabiliyor’
Demir eksikliği anemisinin tanı ve tedavisinin çok zor olmadığını belirten Yeşilkaya, "Demir eksikliği kronik bir süreçtir. Sonuçlarının alınması hemen 1-2 günde olmuyor ama basit bir kan sayımıyla hemoglobin düzeyini ve buna eşlik eden bazı değerleri gördüğümüz zaman ‘bu hastanın demir eksikliği anemisi var’ diyebiliyoruz. Özellikle kadınlarda demir eksikliği anemisi olması bizi çok endişelendirmez. Fakat erkek bir hastada demir eksikliği anemisi olması, bizi daha ileri tetkiklere sevk edebilir. ‘Bu kaybın sebebi ne, kan neden düştü?’ diye düşünmemizi ve buna göre ileri tetkikler yapmamızı gerektirir. Toplumumuzda, hastalarımız arasında çok sık karıştırılan bir durum var. Kansızlık ile ferritin düşüklüğü çok karıştırılıyor. Bazı hastalarımız ferritini düşük çıktığı zaman ‘benim kanım çok düşük’ düşüncesine kapılıyorlar, bu yanlış bir düşünce. Kan değerimizi gösteren tetkik hemoglobindir. Kan sayımı yaptığımız zaman orada gördüğümüz hemoglobin değeridir. Bir kişinin hemoglobini normal olduğu halde ferritini düşük olabilir" dedi.
'Demir eksikliği kan verilmeden tedavi edilebilir'
Toplumda demir eksikliğinin ancak kan verilerek tedavi edileceği şeklinde yanlış bir düşünce olduğunu söyleyen Dr. Yeşilkaya, "kişinin kanı düşük olunca illâki hemen kan verilmesi ya da damardan demir verilmesi gerektiği gibi bir düşünceye kapılıyor hastalarımız, bu da yanlış bir kanı. Çok zorunlu olmadığımız sürece kronik anemilerde, demir eksikliği anemilerinde aktif bir kanama yok ise kan nakli yapmayı ya da damardan demir vermeyi tercih etmiyoruz. Çünkü bunlar, riski yüksek olan tedavi yöntemleridir. Ağızdan alınan tabletlerle ya da çocuklar için şuruplarla, değişiklik formlarda kullanılan oral demir preperatlarıyla demir eksikliğini tedavi etmek çok da zor değil. Tabii ki kabızlık gibi bulantı gibi bazı yan etkileri olabiliyor. Ona göre yanında gerekli ilaçlar ile beraber kullanıldığında, gerektiği kadar demir verdiğimizde demir eksikliğimiz ve anemimiz düzeliyor" ifadelerini kullandı.
