Kayserilinin En Çok Yaptığı Mantı: Haluj

Haluj; hem ekonomik hem de yapılışı pratik olan, yaz- kış her mevsim yapılıp tüketilebilen bir mantı türüdür. Yapıldığı yöreye göre “ Hengel, Hıngal, Haluj, Kabın, Metes, Kürze ve Psıhalive” gibi isimlerle anılan bu Çerkez Mantısı'nın Kafkasya'da ortaya çıktığı söylenir. Göze aynı zamanda mideye de hitap eden mantı Çerkez mutfağının sevilen yemeklerindendir. Yapımı da oldukça kolay olan ve Dağıstan'da ‘hinkal', Rusya ve Ukrayna'da 'kurze', Gürcistan'da ise 'hinkali' olarak bilinen mantıya Çerkezler ise 'pisahalüç' der.
Taze yapılıp tüketilmesi önerilen mantının iç harcı genellikle patatesli ya da kıymalı hazırlanır. Gelelim ‘Mantıların Şahı' olarak bilinen Haluj'un tarifine :

5 Kişilik

Malzemeler

Hamuru için:
5 su bardağı un
1 adet yumurta
1 tatlı kaşığı tuz
1 yumurta
1,5 - 2 su bardağı su

İç harcı için:
1 kg patates
1 yemek kaşığı salça
1 adet kuru soğan
Tuz
Pul Biber
Kırmızı Toz Biber

Üzeri için:
2 yemek kaşığı tereyağı
Kırmızı Toz Biber

Nasıl Yapılır ?

Patatesli iç harcı için; 1 kg patates haşlandıktan sonra çatalla iyice ezilir. Yağda kavrulan yemeklik doğranmış kuru soğanın içine salça eklenir ve salça kokusu çıkana kadar kavrulur. Daha sonra salçalı karışım ezilmiş patatesin içine eklenir, tuz, pul biber ve kırmızı toz biber de ilave edilerek karıştırılır, böylelikle mantının iç harcı tamamlanmış olur.

Hamuru için; Derin bir kaba alınan unun içine tuz, yumurta ve soğuk su eklenerek hamur yoğurmaya başlanır. Hamur sert bir kıvam alıncaya kadar iyice yoğrulur ve üzeri nemli bir bezle kapatılarak dinlenmeye bırakılır. Mantıların haşlama esnasında sıcak suda yumuşamaması için hamur oldukça katı olmalıdır. Bu yüzden su hamura kontrollü ilave edilerek yoğrulmalıdır.
Hamur 5- 10 dakika dinlendikten sonra 2 eşit parçaya bölünür ve 2 bezeye ayrılır. Birinci beze un ile açılır ama mümkün olduğunca açma esnasında az un kullanmak gerekir ki mantı unlu olmasın.
2-3 mm inceliğine kadar açılan yufka tahtanın üstüne serilir. Hamurun çok kalın olmamasına dikkat edilmeli aksi takdirde mantılar suda şişer ve kalın bir mantı elde edilir. Tam daire şeklinde serilen hamur 200 ml su bardağı genişliğindeki bir bardağın ağzı ile kesilir ve hazırlanan iç harc bir tatlı kaşığı yardımı ile parçalara konulur. Elde edilen yuvarlak parçaların kenar kısımlarını içe doğru alınır ve sağlı sollu bir şekilde uzunlamasına kapatılır. Şekil verilen mantılar geniş bir sofra tepsisine dizildikten sonra ikinci bezeye aynı işlemler uygulanır. Geniş bir tencerede su kaynatılır. Kaynayan suyun içerisine mantılar teker teker bırakılır. Mantı suyunun taşma ihtimaline karşı tencere geniş seçilmeli ve su tam ağzına kadar doldurulmamalı.
Mantılar haşlandıktan sonra süzgeç ile süzülür ve üzerine soğuk su dökülür. Süzüldükten sonra geniş bir kaba alınan mantının içine 2 su bardağı su eklenir ki mantılar birbirine yapışmasın. Daha sonra servis tabağına alınan Halujlerin üzerine tereyağında yakılmış kırmızı toz biberli sosu gezdirilir. İsteğe bağlı olarak sadece soslu yenebileceği gibi, sarımsaklı yoğurda batırarak da tüketilebilir. Afiyet Olsun…