Kayseri'den hangi ünlü yönetmen çıktı?

‘Ben ne Rum'um ne Türk ne de Amerikalı. Ben Anadoluluyum' kendini bu cümlelerle anlatıyordu dünyaca ünlü yönetmen. Yaptığı filmler, aldığı ödüller ile göz dolduruyordu. Ağır eleştirilere maruz kaldı, arkadaşları ile arası açıldı, sinemadan uzaklaştı, kitap yazdı. Ardında birbirinden güzel eserelr bıraktı. Memleketi Kayseri'de unutmadı birçok kez geldi, köyünü de ziyaret etti. Peki kim bu dünyaca ünlü yönetmen? İşte detaylar… Elia Kazan ya da Elias Kazancıoğlu, 7 Eylül 1909 yılında İstanbul'da doğdu. Aslen Kayseri kökenli bir Rum ailenin çocuğu olan Kazan, ailesi ile birlikte 4 yaşındayken Amerika'ya göç etti. Annesi Athena Şişmanoğlu'nun köyü Kayseri'deki Germir köyüdür.
Elia Kazan New York eyaletindeki New Rochelle'de büyüdü. New Rochelle Lisesinden mezun oldu. Massachusetts'te Williams College'de yükseköğrenimini tamamladı. Yale Üniversitesi‘nde tiyatro öğrenimi gördü. Kazan, 1932 yılında New York'ta oyuncu olarak tiyatroya başlayan Elia, 1939 yılına kadar burada çalıştı. 1940 yılında ise tiyatro yönetmenliği yapmaya başladı. Ünü tüm Amerika'ya yayıldı ve Broadway‘in en iyi yönetmenleri arasına girdi.1947'de Cheryl Crawford ve Robert Lewis'le birlikte ünlü oyunculuk okulu Actors Studio'yu kurdu. Burada birçok aktöre eğitim verdi. Elia Kazan açtığı bu aktörlük okuluyla Hollywood'a unutulmaz bir oyuncu kuşağı kazandırır. En gözde öğrencilerinden biri unutulmaz filmlerinde başroller verip bir ikon haline getireceği Marlon Brando olur. Kazan, bir dönem Marilyn Monroe ile aşk yaşamıştır.Filmleri çoğunlukla ilerici ve toplumsal açıdan eleştirel temalar içermektedir. 1948 ve 1955'te Akademi Ödülleri'nde iki kez en iyi yönetmen Oscar'ını kazandı.1960-1964 arasında da New York kentindeki Lincoln Sahne Sanatları Merkezi Repertuvar Tiyatrosu'nun yönetmenleri arasında yer almıştır.
1952'de Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nce (HUAC) sorgulanan Kazan, buradaki ifadesinden ötürü ağır eleştirilere uğramış ve başta Rıhtımlar Üzerinde olmak üzere çeşitli yapıtlar bu kovuşturmadaki tutumuyla ilgili izler taşır. 1960'ların ortalarında tiyatrodan uzaklaşmaya başlayan Kazan, sinemayı da ikinci plana bırakarak yazarlığa ağırlık vermiştir. 1999 yılında 71. Akademi Ödülleri'nde Yaşam boyu Onur Ödülü'nü, HUAC sorgusu nedeniyle protestolar arasında almıştır. Kazan'ın en derin ve affedilmeyen hamlesi ise eski bir Komünist Parti üyesi olarak ünlü ‘McCarthy soruşturmalarında kurulan komiteye ifade vermesi ve burada kimi arkadaşlarını ihbar etmesidir.
Bu ihbarcı kimliği, hayatının sonraki bölümünde üzerinde bir leke olarak kaldı. ‘Rıhtımlar Üzerinde'de emekçileri anlatan bir film çekti ve birçok eleştirmen bunu, bir anlamda kendini affettirme hamlesi olarak gördü.1970'lerden itibaren Türkiye'yi sık sık ziyaret eden Kazan, Yılmaz Güney'in sıkı hayranı Zülfü Livaneli'nin ve Yaşar Kemal'in ise iyi bir dostudur. Hatta Kazan, Livaneli ile birlikte Kayseri'yi de ziyaret etmiştir.
Hatta bu ziyareti Zülfü Livaneli, ünlü yönetmenin doğduğu yer olan Kayseri'ye yaptığı yolcuğu kaleme aldığı, Karakarga yayınevinden çıkan “Elia ile yolculuk” isimli bir kitabı bulunuyor. Livaneli Kazan'ı şöyle anlatıyor; “Elia Kazan, köklerini hiçbir zaman unutmadı. Kendini ‘Anadolulu' olarak tanımladı; “Ben ne Rum'um ne Türk ne de Amerikalı. Ben Anadoluluyum” derdi.”
Kazan'ın, Livaneli'nin ‘Sis' adlı filminde küçük bir rolü de vardı. Yılmaz Güney onu, o Yılmaz Güney'i severdi; ‘Duvar' filminin çekimleri sırasında Fransa'da seti ziyaret etmişti.

Kayserili bir halıcı ailenin çocuğu olan Elia Kazan (Kazancıoğlu), 94 yaşındayken 28 Mart 2003 yılında hayata gözlerini yumdu. Kazan, sansasyon dolu ama bir o kadar görkemli bir hayat, birçok düşman ve unutulması imkânsız filmler bırakan bir Anadoluluydu…

KAYSERİLİ ÜNLÜLER HABERİMİZİ OKUMAK İÇİN TIKLAYIN