İstiklal Madalyası verilen Develili Komutan Civan Bey kimdir?

Develi Araştırmacı Gazeteci Nezir Ötegen İstiklal Harbinde gösterdiği başarıdan dolayı kırmızı kurdeleli İstiklal Madalyası verilen Develili Komutan Civan Bey'in hayatının bir bölümü derledi.
Develi Komutan Civan Bey'den Amerikalı yazar Eby J.A. Huffman tarafından kaleme alınan "Türk çetelerinin merhametinde" kitabında da bahsedilirken Erdal Akdoğan tarafından ikinci baskıya hazırlanan "Civan Bey" kitabında geniş yer verilmiştir.

Develi Araştırmacı Gazeteci Nezir Ötegen'in 1891 yılından Develide doğan 1946 yılında vefat eden Develili Komutan Veliddin Çakıoğlu (Civan Bey) hakkında derlediği bilgiler şu şekilde;
“100 yıl önce Amerikalıların Barış elçisi olarak gördüğü ve Haçin harbinde "Başka kimse ölmesin" diye mücadele eden Develili Komutan Jevan Bey- Civan Bey (Veliddin Çakıoğlu)
1922 yılında Amerikalı yazar Eby J.A. Huffman tarafından kaleme alınan "Türk çetelerinin merhametinde" kitabında Haçin Harbi'nde yararlılık gösteren Develili bir komutandan bahsediyor.
Bu komutanın şiarının Haçin Harbinde "başka kimse ölmesin" olduğuna dikkat çekiyor. Ve Civan Bey den Haçin bölgesinin başkomutanı olarak bahsediyor.
Cihan Bey'in Ermenilerle barış yapılması için Amerikalıların yardımıyla nasıl gayret sarf ettiğini bu kitabında geniş geniş yer veriyor.
Civan Bey'in sakin hüküm verirken sükunetini muhafaza eden bir kişiliği olduğunu belirtiyor.
Civan Bey'in Develinin yerlisi Edirne askeri mektebine yetişmiş bir komutan olduğundan bahsediyor.
Kitabın yazarı ayrıca gerçek olaylara dayandırdığı anlatımında Müslüman Türk'ün, Haçin'de Fransız bayrağı altında Hristiyanların Müslümanlarla yaptıkları zulmü ve katliamı durdurmak o bölgede batılıların güdümünde bağımsız bir devlet kurulmasına mani olmak için en tabi şekilde hakları olduğu üzerine Türk kuvvetlerinin verdiği mücadeleyi aynı ile anlatmaktadır.

Develili Civanbey'e yeğeni Erdal Akdoğan tarafından ikinci baskıya hazırlanan "Civan Bey" kitabında geniş yer verilmiş.
Kitabın yazılmasına vesile olan Haçin'deki Amerikan mektebinde görev yapan 5 bayandan birisinin kaleme aldığı günlüklerinin yazarın eline geçmesi oluyor.
Ayrıca; Develi Belediyesi Yayınlarından Hacı Osman Yıldırım tarafından yayına hazırlanan Develi Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Karar Defteri kitabında da Sahife 75-76 da Civan Bey hakkında şu bilgilere yer veriliyor.
Veliddin Çakıoğlu (Özgür) (Civan Bey) (1891-1946): 1891'de Develi'de doğdu.
Babası Ömer Efendi, annesi ise Emine Hanımdır. İlk tahsilini Mekâtib-i Fenese (Dumlupınar Ilkokulu)'de tamamladıktan sonra Develi Rüşdiyesi'nden mezun oldu.

1911 yılında girdiği Edirne Küçük Zabit Mektebi (Astsubay Okulu)'ndan bir yıl sonra mezun oldu. Askerliğe 1912'de 7. Fırka 41. Alay 2. Tabur Makineli Bölüğü'nde başçavuş olarak başladı.
Balkan Savaşı'nda, Çorlu Redif 4. Alay'da bölük takım komutanı olarak Edirne Muhasarası'nda bulundu.
Edirne'nin Bulgarlarca işgalinde yaralanarak Bulgarlara esir düştü.
Esaretten kurtulduktan sonra 1915 yılında Çanakkale Savaşları'na katıldı. Çanakkale'de Seddülbahir, Sığındere, Arıburnu, Kanlısırt ve Kireçtepe muharebelerinde bulundu ve başından yaralandı.
Çanakkale'de 2. Tümen 1. Alay 7. Bölük'te başçavuş iken Seddülbahir Muharebesi'nde gösterdiği fedakârlıktan dolayı 1915'de yedek teğmenliğe yükseltildi.

"1332 (1916) ve 33 (1917) seneleri harbinde Çanakkale Cephesi'nde hüsn-i hizmet ve şecaat göstermiş olduğundan dolayı" Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından Harp Madalyası ile ödüllendirildi.
Daha sonra gittiği Irak Cephesi'nde Felahiye, Graf ve Kutülamâre muharebelerinde bulundu.
Graf Muharebesi'nde sağ omuzundan yaralandı. Mülazim-i sani rütbesinde 141. Alay 9. Bölükte iken Kutulamare Muharebesi'nden sonra, 12 K. sani 1335 (1919) tarih ve 15/108 numaralı ordu emri ile Ali İhsan Sabis Paşa tarafından Gümüş Liyakat Madalyası ile ödüllendirildi.

Mondros Mütarekesi sonrası, terhisini müteakiben 1919'da geldiği Develi'de Kuvâ-yı Millîye Cemiyeti saflarında faaliyette bulundu.
Haçin Harbi'ne müfreze komutanı olarak katıldı ve Kirkot Cephesi'nde görev aldı.
Haçin Harbi'nden sonra o yıllarda Pozantı'da bulunan 41. Tümen'den geçici terhisle ayrılarak Develi'ye 2. defa geri döndü.
Ali Fuat Cebesoy Paşa'nın emriyle İstiklal Harbi'ne davet edildi. 14 Eylül 1921'de katıldığı Kozan Nizamiye Taburu Makineli Bölüğü'nde görev yaptı. Gösterdiği yararlılıktan dolayı 31 Ağustos 1922'de üsteğmenliğe terfi etti. 11 Ağustos 1923'de terhis edildi ve tekrar memleketi Develi'ye döndü.

TBMM'nin 15 Şubat 1926 Pazartesi günü yapılan 2. Devre, 3. İctimâ senesi, 56. İctimâında: "Millî Mücâhede esnasında muhtelif cephelerde veya dâhilî isyanların itfâsında bi'l-fiil mesaî ibraz etmelerine mebnî ... Develi kazasında ihtiyat zabitânından Çakızade Veli Efendi” olarak kırmızı kurdeleli İstiklal Madalyası ile taltif edildi.
Şeyh Sait İsyanı'nı bastırmak için ilan edilen Seferberlikte, 7 Mart 1925'te aldığı davete uyarak üç gün sonra orduya katıldı ve Karacadağ Çarpışmasına girdi.

Üç ay sonra da 6 Haziran 1925'te yeniden terhis edildi ve Develi'ye döndü.
Çakıoğlu Veliddin, Soyadı Kanunu sonrası "Özgür" soyadını aldı.
1946'da vefat etti ve Develi Fatih Mahallesi Mezarlığı'na defnedildi.
Derleyen Nezir Ötegen 10.11.2023 Develi”