Gazetelere ait internet haber sitelerine Basın Ahlak denetimi
Basın İlan Kurumu (BİK), resmi ilan ve reklam yayınlama hakkını haiz gazetelerin internet haber siteleri hakkında Basın Ahlak Esaslarına aykırılık sebebiyle yapılan şikâyetleri değerlendirerek veya resen hareket ederek ihlale sebebiyet veren herhangi bir durum tespit edilmesi halinde müeyyide uygulayacak. Bu kapsamda, gazetelerin resmi ilanları internet haber sitelerinde yayınlamaları üzerinden aldıkları ek göstergeler Yönetim Kurulu kararıyla süresi iki ayı geçmemek kaydıyla kesilebilecek.
Basın İlan Kurumu Genel Kurulu tarafından 24 Kasım 2017 tarihinde kabul edilen Resmi İlan ve Reklamlar ile Bunları Yayınlayacak Süreli Yayınlar Yönetmeliği'nin (Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği) 29, 49, 66, 73, 82, 108 ve 109'uncu maddelerinde değişiklik yapılmasına ilişkin karar Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Her gazetenin kendi internet haber sitesi olacak
Resmi Gazete'nin 5 Ekim 2016 tarih ve 29848 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe giren Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği'nde, resmi ilanların, daha geniş kitlelere ulaşması amacıyla gazetelerin basılı sayılarıyla birlikte bu gazetelere ait internet haber sitelerinde de eş zamanlı olarak yayınlanması zorunlu hale getirildi.
Bu düzenlemeye karşın resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunan birden fazla gazeteye sahip bazı gerçek/tüzel kişilerin, kurdukları bir internet haber sitesini ortak kullandıklarının görülmesi üzerine Yönetmeliğin 29'uncu maddesinin dördüncü fıkrasına yeni hüküm eklendi. Yönetmelikte yapılan değişikliğe göre, Basın İlan Kurumu veya Valiliklerin görev alanındaki imtiyaz sahibi aynı gazetelerin her birinin kendisine ait bir internet haber sitesinin bulunması zorunlu kılındı.
Gazetelere internet haber siteleri için yeni ek gösterge verilecek
Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği, 1 Ocak 2017'den itibaren gazetelere internet haber sitesi kurmayı zorunlu kılarken, bu siteler için belirlenen şartların yerine getirilmesini ve ayrıca dijital pano (widget) uygulamasının bulunması halinde 1/6 oranında ek gösterge verilmesini öngörüyordu.
Yeni düzenlemede, gazetelerin internet haber siteleri için verilen ek gösterge şartı korunurken, dijital pano (widget) uygulamasına internet haber sitesinde görünür şekilde yer verilmesi, bu uygulama aracılığıyla resmi ilan portalı www.ilan.gov.tr adresine belirlenen sayıda sayfa gösterimi sağlanması durumunda 1/6 oranında ayrıca yeni bir ek gösterge verilmesi kararlaştırıldı. Ek göstergeden yararlanmak için sayfa gösterim sayısı yaygın gazeteler için 9 binin, yerel ve bölgesel gazetelerde ise 4 bin 500'ün üzerinde olacak şekilde belirlendi. Yönetmeliğin 73'üncü maddesi buna göre yeniden düzenlendi.
Gazetelerin internet haber siteleri de Basın Ahlak Esaslarına tabi oluyor
Bilindiği üzere Basın İlan Kurumu, 129 sayılı Genel Kurul Kararı'nın 1'inci maddesi uyarınca resmi ilan yayınlayan ülke genelindeki gazeteleri, yayın içeriklerine yönelik şikâyet halinde veya resen harekete geçerek Basın Ahlak Esasları kapsamında denetliyordu.
Bu şekilde Kurum denetime konu içeriğin Basın Ahlak Esaslarına aykırı olduğunun tespiti halinde resmi ilan ve reklam kesilmesi müeyyidesi uygularken, ihlalin olmadığı durumlarda gazete ve gazetecinin haklılıklarının ortaya konulmasını sağlıyordu.
Resmi ilan yayınlayan gazetelere ait internet haber sitelerinin de Basın Ahlak Esasları yönünden denetlenebilmesi amacıyla Yönetmeliğin 73 ve 82'inci maddelerine birer fıkra ilave edildi. Buna göre, resmi ilan yayınlayan gazeteler kendilerine ait internet haber sitelerinde, Basın Ahlak Esaslarına aykırı yayın yapmaları halinde Yönetim Kurulu kararıyla iki aya kadar aldıkları ek göstergelerden yararlandırılmayacak.
Dergiler de basılı nüshalarının PDF'lerini Kuruma ulaştıracak
Yönetmeliğin teslim yükümlülüğünü düzenleyen 56'ncı maddesi, resmi ilan yayınlayan gazetelerin basılı nüshalarını elektronik ortamda PDF olarak görev alanlarına göre Kurum şubelerine veya ilgili valiliklere ulaştırılmasını öngörürken, sadece resmi reklam yayınlanan dergiler (süreli yayınlar) için bu konuda herhangi bir zorunluluk bulunmuyordu.
Resmi reklam yayınlayan süreli yayınların takip ve kontrolünün etkin bir şekilde sağlanması ve elektronik ortamda arşivlenerek muhafaza edilmesi amacıyla sadece resmi reklam yayınlayan süreli yayınlara da PDF teslim yükümlülüğü getirildi. Söz konusu düzenlemeye 108'inci maddede yer verildi.
Asgari fiili satış adedinde dikkate alınacak bayi ve abone oranları yeniden belirlendi
Basın İlan Kurumu şubesinin bulunduğu illerdeki gazetelerin günlük asgari fiili satış adedi ile bu satış adetlerinin hangi yollarla gerçekleştirileceğinin belirtildiği Yönetmeliğin 66'ncı maddesi, gazetelerin abone yoluyla gerçekleştirdiği satışlarda görülen artış nedeniyle tadil edildi. Yeni düzenlemeye göre, resmi ilan yayınıyla alakalı gazetelerin Ankara ve İzmir illerinde bayi aracılığıyla gerçekleştirilmesi gereken satış oranı yüzde 50'den yüzde 40'a, Kurum şubelerinin bulunduğu 38 ilde ise yüzde 50'den yüzde 30'a çekildi.
İstanbul, Ankara, İzmir ve Kocaeli için yeni düzenleme
Yönetmeliğin yayın yerlerine dair istisnaların düzenlendiği 109'uncu maddesinde yapılan değişikliğe göre ise, İstanbul ilinin Çatalca, Silivri ve Şile ilçelerinin dışındaki ilçeleri ile Ankara'da Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan ve Yenimahalle ilçeleri; İzmir'de Balçova, Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak ve Narlıdere ilçeleri; Kocaeli'de Başiskele, Kartepe ve İzmit ilçeleri tek yayın yeri olarak belirlendi.
Resmi ilanların yayın esasları artık Resmi İlan Fiyat Tarifesi ile belirlenecek
Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliğinin 49'uncu maddesindeki resmi ilanların tertibi ve ölçümlenmesine ilişkin hükümlerin, Resmi İlan Fiyat Tarifesi'nde benzer şekilde yer alması; tarifede yer alan teknik ayrıntılarda değişiklik yapılması halinde Yönetmelikte de değişiklik yapılmasını önlemek amacıyla bu madde de düzenlemeye gidildi. Bu düzenlemeye göre dizgi ve ölçümleme esasları bundan sonra Resmi İlan Fiyat Tarifesi ile belirlenecek.
Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği'nin 29 ve 66'ncı maddeleri, 73 ve 82'nci maddelerin üçüncü fıkraları ile 109'uncu maddeye ilişkin düzenlemeler bugünden itibaren yürürlüğe girdi. 73'üncü maddenin birinci fıkrasının (g) ve (h) bentleri ile 108'inci maddeye ilişkin hükümler 1 Ocak 2018 tarihi, 49'uncu maddeye ilişkin düzenleme ise, Resmi İlan Fiyat Tarifesi'nin Resmi Gazete'de yayımını takip eden ayın birinci günü itibariyle uygulanmaya başlanacak.