'Fetö'den mağdur oldum' diyenler nasıl bir yol izleyecek?

15 Temmuz Darbe girişimi sonrasında ihraçlar, kurum kapatılmaları derken ‘ Fetö'den mağdur oldum' diyen kişilerin kanuni olarak nerelere başvuracağı konusunda belirsizlik oluştu. OHAL, KHK'lar derken kafalar iyice karıştı. İşte bu gelişmelerin ardından yeni bir düzenleme yoluna gidildi. Ve 4 yeni KHK resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Biz de Avukat Ceren Aydemir ile Yürürlüğe giren ve toplumun bir kesimini yakından ilgilendiren yeni Kanun Hükmünde Kararnameleri konuştuk Ey Okur… Yeni KHK'lar kimleri kapsıyor?, İtiraz için nerelere başvurulabilir?, Komisyon nasıl çalışacak? Başvuru sürelerinde belli bir zaman dilimi mi esas alınacak? Daha önce yargıya başvuranlar yeniden başvurabilecek mi? Yargılanma süreleri uzayacak mı ? İşte tüm bu soruların cevabını ,Avukat Ceren Aydemir ile yaptığımız , Haftanın röportajında bulabilirsiniz. Mutlu hafta sonları Ey Okur.

Öncelikle bize kendinizi tanıtır mısınız ?

Ben Avukat Ceren Aydemir ,Zonguldak Devrek doğumluyum. Aslen Pınarbaşı ilçesi Kırkpınar köyündeniz. Kafkas sürgünü ile Anadolu'ya yerleşen burayı yurt bilen Çerkeslerdenim. Liseye kadar Babamın işi sebebi ile Pınarbaşı ilçesinde ikamet ettik. Sonrasında hep Kayseri de kaldık. Sümer süper lisesinin son mezunuyum. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 2013 yılında mezun oldum. Ülkemizdeki çoğu öğrenci gibi puanım yüksek olduğu için değil, hukuk fakültesini kazanmak için yüksek puan aldım. Sevdiği mesleği yapan şanslı insanlardanım. Öğrencilik hayatım boyunca çeşitli hukuk bürolarında çalışarak mesleğe atılmadan adliye koridorlarının tozunu yuttum. Ruhsatımı alır almaz kendi hukuk ofisimi açarak işe başladım. 2012 yılında CHP üyesi olarak bir buçuk yıl kadar il yönetimin de görev aldım. CHP parti içi eğitimleri dahilinde Akran Eğitimi ve Eğitici Eğitimlerine katıldım. Şuan faal bir görev üstlenmemiş olsam da parti içi eğitimlerde eğitici olarak çalışmalara destek veriyorum.
Öncelikle Yürürlüğe giren yeni KHK'LAR (Kanun Hükmünde Kararnameler) hakkında bilgi verebilir misiniz ?
Elbette, 23 Ocak 2017 tarihinde 4 yeni KHK resmi gazete de yayınlanarak yürürlülüğe girdi. 682-683-684-685 sayılı KHK'lar farklı konulardaki düzenlemeleri içermeleri yönünden toplumun her kademesi açısından önem arz etmektedir. 682 sayılı KHK' da Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin disiplinsizlik ve cezaları, disiplin amirlerini ve kurullarını, disiplin soruşturma usulü ile diğer ilgili hususları düzenlemektir. 683 sayılı KHK ile yine çok sayı da kamu çalışanı ihraç edilmiş, bir kısım kamu personeli tekrar görevlerine iade edildi.Ekli liste de yer alan özel televizyonlar kapatıldı. 684 sayılı KHK ile terör mağduriyetleri sonucunda bağlanacak maluliyet aylıklarının kapsamı şartları düzenlendi.Çeşitli kanunlarda yapılan madde değişiklikleri düzenlendi.

Daha önceki ile şimdiki arasındaki fark nedir?

Daha önceki KHK'lar ile Avukatların gözaltındaki müvekkilleri ile görüşmesinde, savcılara verilen 5 gün süreyle görüşmenin kısıtlanması kararı verebilme yetkisi kaldırılarak, KHK öncesindeki eski düzenleme haline getirilerek 24 saat ile kısıtlama yetkisi verildi.

Yani önemli bir gelişme bu, ihraçlara itiraz için yol açıldı da diyebilir miyiz?

Öyle de denilebilir , Bahse konu 682-683-684 sayılı KHK lar da önem arz etmekle birlikte ülkede var olan hukuki bir açığı gidermesi açısından Fetö operasyonları sonucunda ihraç edilen kişiler yönünden 685 sayılı KHK daha büyük önem teşkil etmektedir. Dediğiniz gibi ,685 sayılı KHK ile FETÖ operasyonları sonucunda görevlerinden ihraç edilen, kurumları kapatılan kısaca OHAL KHK sı ile yapılan işlemlere itiraz edilebilecek bir mercii tayini yapıldı.

15 Temmuz sonrasında ihraçlar, kurum kapatılmaları derken kişilerin kanuni olarak nerelere başvuracağı konusunda belirsizlik vardı. Bu belirsizlik belli ki ortadan kalkacak mağdur ve suçluları da ayrıştıracak mı bu düzenleme sizce?

15 Temmuz 2016 tarihinde yaşanan silahlı darbe girişimi sonrasında OHAL ilan edildiği malumunuz, Bakanlar kurulu OHAL KHK'ları yayınlamaya başladı ve bu yöntemle çok sayıda kişi görevlerinden ihraç edildi,kurum ve kuruluşlar kapatıldı. Bakanlar Kurulunca OHAL KHK ları ile yapılan bu düzenlemelerde Anayasa nın 40. Maddesinin 2. fıkrasınca ‘Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır.' Hükmüne riayet edilmeyerek, bahse konu KHK lar neticesinde görevlerinden atılan, kurumları kapatılan kişilerin hangi kanun yoluyla, hangi merciiye dayanacağı hususu belirsiz bırakılmıştı.Cumhurbaşkanının dahi ‘at izi it izine karıştı' diyerek tasnif ettiği bir ortamda mağdurun ve suçluların tespiti açısından bu düzenleme ayrıca bir önem arz etmekte. 23 Ocak 2016 tarihinde yürürlüğe giren 685 sayılı KHK ile bu durum ele alınarak, geç de olsa bu kişilerin başvuru yapacakları yer ve yöntem tasnif edildi.

Yeni KHK'lar ile kurulan inceleme komisyonundan da bahseder misiniz bize biraz?

Tabii ki , 685 sayılı KHK le, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kuruldu ve kurulan bu komisyonun görevi, başka idari işleme gerek kalmadan doğrudan KHK ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirerek karara bağlamak. Komisyon, 685 sayılı KHK'nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl süreyle görev yapacak ve gerekli olması halinde Bakanlar Kurulu birer yıllık sürelerle uzatabilecek.Komisyona başvurular valilikler aracılığı ile yapılabileceği gibi, kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılanlar veya ilişiği kesilenler, en son görev yaptıkları kurumlara da yapılabilecek.

Bu tip başvurularda zaman aşımı ve belli süre geçerliliği vardı?

Normal şartlarda idareye yapılan başvuruya idarece 60 gün içerisinde olumlu veya olumsuz yanıt verilmemesi durumunda, idarenin kararının olumsuz olduğunu kabul edip 60 günün bitiminden itibaren 60 gün içerisinde idare mahkemesinde dava açılacak iken, düzenleme ile komisyonun cevap verme süresi kısıtlaması kaldırılmış, komisyon karar vermeden idare mahkemesine gidilmesinin önü de kapatılmıştır. Komisyon bu haliyle başvuruya bir ayda da bir yılda da cevap verebilme yetkisine sahip oldu. Komisyon oluşturulduktan sonra başvuru alacağı tarih, bu KHK nın yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ayı geçmemek üzere Başbakanlık tarafından ilan edilecek. Komisyonun başvuru almaya başladığı tarihten önce çıkan KHKlar ile ihraç edilenler veya kurumu kapatılanlar başvuru tarihinin başlamasını izleyen günden başlamak üzere 60 gün içerisinde, Bu tarihte sonra çıkan KHK lar ile ihraç edilen veya kurumu kapatılanlar ile işlemin var olduğu KHK'nın resmi gazetede yayılanma tarihini izleyen günden başlamak üzere 60 gün içerisinde başvuru yapmaları gerecek.

Peki komisyon savunmaları alırken sözlü olarak alacak mı?

Komisyon incelemeleri dosya üzerinden yapacak, sözlü savuma almayacak. İncelemeleri sonucunda başvurunun reddine veya kabulüne karar verecek.Daha da detaylandırırsak; İhraçlara ilişkin yapılan başvurunun kabulü halinde, kararın Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesi üzerine 15 gün içerisinde iadeleri yapılacak Komisyon kararlarına karşı HSYK tarafından belirlenecek Ankara İdare Mahkemelerine başvuru yapılabilecek. Sadece 667 sayılı KHK'nın 3. Fıkrasında ve 6749 sayılı sayılı KHK'nın 3. Fıkrasında ihraçlarına karar verilen yargı mensuplarının ilk derece mahkemesi olarak 685 sayılı KHK'nın yürürlülük tarihi itibari ile 60 gün içerisinde Danıştaya başvuru yapması gerekmektedir.

Peki daha öncesinde dava açanların durumu ne olacak ?

Komisyonun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı merciine başvurmuş veya dava açmış olanlar da komisyona başvuru yapabilecekler. Fakat bunu yaparken devam etmekte olan yargı başvurularımızı devam ettirmekte de yarar görüyorum.

Bu birazda daha önceki özel yetkili mahkemeleri akıllara getirmiyor mu?

Evet, Bahse konu komisyon kararlarına karşı yalnızca HSYK tarafından belirlenen Ankara İdare Mahkemesinin bakacak olması, bize Özel Yetkili Mahkemeleri hatırlatıyor. Bahse konu bu uygulama, verilecek kararların hakkaniyetli olacağı hususunda toplumda tereddüt yaratacak diye düşünüyorum.

Belli ki dosya yoğunluğu da fazla olacak bu durum,uzun yargılanma süresini getirmez mi?

Ayrıca bahse konu OHAL KHK' ları ile yapılan işlemler düşünüldüğünde 7 kişiden oluşan bir komisyonun tüm bu dosyaları tek elden karara bağlaması, öte yandan tek mahkemenin bu konuda yetkilendirilmesi yoğunluk sebebi ile uzun yargılanma süreçlerini beraberinde getirerek makul sürede yargılanma hakkının ihlali sonucunu doğuracaktır.
Bize vakit ayırdığınız ve sorularımızı cevaplandırdığınız için çok teşekkürler…
Bana bu fırsatı verdiğiniz için ben teşekkür ederim, yayın hayatınız da, başarılarınızın devamını diliyorum.
Röportaj: Güler Ruhsar AKTAŞ / Foto: Hüseyin Göktaş