Alzheimer riskini azaltmak için doğru beslenin, düzenli egzersiz yapın

Acıbadem Kayseri Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hatice Köse Özlece, sağlıklı besin tüketmek, kan şekerini ve kolesterol seviyesini kontrol altında tutmak ve düzenli egzersiz yapmak gibi damar sağlığını korumaya yönelik davranışların Alzheimer riskini azalttığını söyledi.
Alzheimer hastalığı (AH) doğrudan belleği etkileyen, unutkanlık ve davranış değişiklikleri ile karakterize ilerleyici nörolojik bir hastalık. Dünya üzerinde 65 yaş üzerindeki her on kişiden birinin bu hastalıktan etkilendiği tahmin ediliyor. Sinsi ve aşamalı olarak seyreden Alzheimer'in ortaya çıkmasında değiştirilebilir ve değiştirilemez risk faktörleri bir arada bulunuyor. Bu nedenle her ne kadar yaş, kadın cinsiyet, aile öyküsü, genetik yatkınlık gibi faktörlere müdahale edilemese de bazı yaşam tarzı önerilerine dikkat ederek hastalıktan korunabilmenin mümkün olabileceği düşünülüyor. Konuyla ilgili araştırmaların devam ettiğini hatırlatan Acıbadem Kayseri Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hatice Köse Özlece, “Bugün birçok çalışmada, hastalığa yakalananların yaklaşık yarısında değiştirilebilir risk faktörlerinin etkili olduğu gösterilmiş durumda. Bu demek oluyor ki, bazı yaşam tarzı önerileri ile hastalıktan uzak kalmak mümkün olabilecek” dedi. Dr. Hatice Köse Özlece Alzheimer'den korunmaya yardımcı yaşam tarzı önerilerini şu şekilde sıraladı:
Doğru beslenin: Yapılan birçok araştırma, kalbi koruyucu sağlıklı beslenme alışkanlıklarının beyni de koruduğunu gösteriyor. Bunun için, doymamış yağ alımını ve nispeten kırmızı eti sınırlayan, balık ve tahılların ağırlıklı olduğu, bol miktarda sebze, meyve tüketilen Akdeniz tipi beslenmeye yönelin. Ayrıca, çevre kirliliğinden etkilenmiş, yapay gıdalardan uzak durun ve mümkün olduğunca mevsiminde taze sebze ve meyveler tüketmeye çalışın. Sucuk, sosis, salam gibi işlenmiş et ve tütsülenmiş et ürünlerini tercih etmeyin. Balık, ceviz, semizotu, keten tohumu gibi omega-3 yağ asitleri açısından zengin gıdaları tüketin. Yoğurt, kefir, turşu sirke gibi fermente edilmiş, faydalı bakterilerden zengin gıdaları yiyin.
Saklama kaplarına dikkat edin: Özellikle alüminyum, bakır gibi ağır metal içeren pişirme kaplarının kullanımının vücutta ve beyin dokusunda birikerek nörolojik bozukluklara yol açabileceğini söyleyen Dr. Hatice Köse Özlece, “Bu nedenle, zararlı kimyasal ve ağır metal içeren pişirme kaplarından, plastik saklama kaplarından uzak durun. Bunun yerine cam, porselen kapları tercih edin” diyor.
Düzenli egzersiz yapın: Egzersiz beyin ve kalp sağlığının korunmasında oldukça önem taşıyor. Beyindeki kan ve oksijen akışını artırarak beyin hücrelerine doğrudan fayda sağlayabilen egzersiz aynı zamanda kardiyovasküler sistem üzerindeki yararlarından dolayı sağlıklı yaşamın önemli bir parçası olarak kabul ediliyor. Bu nedenle Alzheimer için bilinen risk faktörleri arasında kabul edilen hareketsiz yaşam ve obezite riskinizi düzenli egzersizle azaltmaya çalışın. Bunun için haftada 3-4 kez 30-60 dakika yürüyebilir ya da yüzebilirsiniz.
Sağlıklı ve yeterli süre uyuyun: Beynin gelişimi ve sağlığının korunması için uyku vazgeçilmezler arasında yer alıyor. Sağlıklı bir uyku ile salgılanacak melatonin gibi hormonların bilişsel fonksiyonları güçlendirdiği biliniyor. Özellikle REM denilen derin uyku bozukluğunun Alzheimer gelişiminde risk olduğu bilimsel çalışmalarla da gösteriliyor. Bu nedenle günde 6-8 saat kaliteli uyumaya dikkat edin.
Şekerden uzak durun: Yapılan çalışmalar, aşırı şeker kullanımının beyinde atrofiye yani küçülmeye neden olduğunu gösteriyor. Alzheimer'da da beyinde atrofi saptandığı için, aşırı şeker kullanımı risk oluşturabiliyor. Dolayısıyla hem genel sağlığınızı korumak, hem de Alzheimer riskinizi azaltmak için hayat boyu şekerden uzak kalmaya çalışın.
Güneşten yararlanın: D vitamini eksiklikleri ve Alzheimer yatkınlığı arasında çok yakın bir bağlantı olduğu birçok araştırmayla gösterilmiş durumda. Nöroloji Uzmanı Dr. Hatice Köse Özlece, D vitamini ihtiyacının yüzde 80'inin güneş ışığından karşılandığını hatırlatarak, “Bunun için mart-ekim aylarında günde 10-15 dakika süre ile güneşlenmek yeterli olacaktır” diyor.
Depresyondan koruyucu önlemler alın: Araştırmalar özellikle orta ve ileri yaşlarda depresyona yakalanmanın Alzheimer riskini artırdığını gösteriyor. Bu nedenle mümkün olduğunca stresten uzak kalmaya çalışın ve depresyon belirtilerini yaşadığınızı düşündüğünüz durumda da doktora başvurarak tedaviyi geciktirmemeye dikkat edin.
Zihinsel faaliyetlerinizi artırın: Sürekli zihinsel faaliyetleri canlı tutarak beyinde yeni beyin hücresi oluşumunu desteklemenin Alzheimer'den koruyucu rol oynadığı biliniyor. Bunun için, öğrenin, ezber yapın, kitap okuyun satranç gibi oyunlar oynayın ve sürekli sosyal yaşamın içinde bulunmaya çaba gösterin.
Elektromanyetik kirlilikten korunun: Modern yaşamla beraber kullanımı artan cep telefonları, kablosuz internet erişimleri, baz istasyonları, uydu antenleri, bilgisayar gibi cihazlardan kaynaklanan elektromanyetik maruziyetten mümkün olduğunca uzak kalmaya çalışın. '