"Yardımcı Sendromu Psikolojik Bir Durumdur"

Uzman Sosyal Pedagog / Psikolog Hanım Demirbaş, yardım etmenin çok değerli bir karakter özelliği olduğunun altını çizerek, "Yardımcı sendromu psikolojik bir durumdur" dedi.
"Karşılık beklemeden yapılan iyilikte, insanın kendi ihtiyaçlarını o an geri planda tutması normaldir" diyen Uzman Sosyal Pedagog / Psikolog Hanım Demirbaş, " İyilik, zorunlu ve veya zorlayıcı hale, geldiğinde kişi kendisine zarar vermektedir. Bu durum yardımcı sendromu olarak adlandırılmaktadır. Bu sendroma sahip kişi, kendi ruhsal ve bedensel ihtiyaçları yerine başkalarının ihtiyaçlarını gidermeye öncelik tanımaktadır. Yardıma ihtiyaç sahibinin gerçek ihtiyaçlarını göz ardı edip, istemediği halde ya da ihtiyacı olmadığı boyutta yardımı dayatmaktadır. Çoğunlukla aldığından daha çok vermektedir. Yardımın buradaki görevi farklıdır: başkalarının onun yardıma muhtaç olması: 1. Kendisini değerli hissettirmektedir. 2.Hayatına anlam kazandırmaktadır. İnsanlara olan onun ihtiyacı değil insanların ona ihtiyacı olmasının merkezi bir değeri vardır. Kendinden daha kötü durumda olan insanlara yardım ederken, kendi zayıflıklarını ve problemlerini görmezden gelmekte. Aynı zamanda bunları beslemektedir." diye konuştu.
Yardımcı sendromunun psikolojik bir tutum olduğunun altını çizen Hanım Demirbaş, şu bilgileri verdi:
"Benlik değerini büyük oranda başkalarına yardım ederek belirleyen insan, yaptığı iyilik karşısında minnet ve kabul beklemektedir. Çoğunlukla yardımı dayatır. Kendi fiziksel sınırlarını göremez.
Sınıflandırılmış bir hastalık değildir. Daha çok bu davranış bir çok hastalıklara neden olur. Örneğin depresyonlara, tükenmişliğe, alkol ve madde bağımlılığına, psikosomatik yakınmalara ,rahatlayamamaya ,kalp krizine, intihara yol açabilmektedir...
Yardımcı Sendromun Nedenleri
Kökleri çoğu zaman çocukluğa dayanmaktadır. Çocuklukta kabul görmek için muhtaç ve bağımlı olmayı öğrenmektedir. Sadece başkaları onlara teşekkür ettiğinde kendisini sevilmeye değer ve değerli hissetmektedir. Kendisini feda edip adeta kahraman rolünde kendini iyi hissetmektedir. Acı çekmez ve kendini feda etmez ise bir hiç olduğuna inanır. Bu yol onun benlik değerini arttırma ve önemli hissetmesinin yoludur. Ebeveynler kendi ruh hallerinin sorumlusu ve suçlusu olarak çocuklarını ilan ettiklerinde. Örneğin: ’ Yaramazlık yaptığın için üzülüyorum’, ‘Başım ağrıdı’, ‘Saçımı süpürge ettim’, ‘Sen olmasaydın’ ,’Yemedim yedirdim, giymedim giydirdim’ ve bunun gibi söylemlerle çocuklarına şu mesajı vermektedirler. ‘Sen benim ruh halimin sorumluluğunu almak zorundasın!’. Buna maruz kalan çocuklar ya hep ya hiç şeklinde düşünmektedir: ya ‘İyi bir insanım ve sevilmekteyim’ ya da ‘Bencilim, kendi ihtiyaçlarımı önemserim ve kötü bir insanım’. Çocuğun beklemediği bir anda birden sevgi yoksunluğuna ( görmemezlikten gelmeye) maruz kalması, çocukta öfke ve nefrete yol açmaktadır: Bir taraftan anne, babaya muhtaç ve bağımlıdır. Diğer taraftan bağımlı olduğu için itaat etmesinin ve sevecen olmasının gerektiği sonucunu çıkartır. Başkalarının kötü olmasının suçlusu kendisinin olduğu inancı bilinç dışına yerleşmektedir. Kabul görmek için pozitif yaklaşmaya başlar.
Yardımcı Sendromun Belirtileri;
Bu sendromu yaşayanların çoğu sorununun bilincindedir. İçsel dirençlerinden fark ederler. Bu durumda yardım etmek onlara mutluluk vermemektedir; yine de bu davranış mekanizmasından kopmak ona zor gelir. Hayır diyemez. Çevresi tarafından tekeline alınır. Vermek ile almak arasındaki bilanço dengede değildir; aldığından daha çok verir. Karşı tarafın ihtiyaçlarını duymadan, sormadan yardım eder, çünkü kendi ihtiyaçlarından daha çok karşı tarafın ihtiyaç ve isteklerini bilmektedir. Altından kalkamayacağı yükü omuzladığından kendini tükenmiş ve yorgun hisseder. Depresiftir. Kendisiyle ilgili hedefleri yoktur; hedefleri olsa bile bunları yeterince savunamaz ve arkasında duramaz. Her türlü kendisine sunulan yardımı - ihtiyacı olsa bile - geri çevirir. Bağımlılık yapıcı maddeler kullanabilir. Öfkesini açık bir şekilde gösteremez. Başkalarını kendisine bağımlı yapmak isteyebilir. Aşırı derece güçlü suçluluk duygusu var. Mükemmeliyetçi veveya narsist olabilirler. Eşit ilişki sürdürmede beceriksiz veya yetersizdir. Kendini ifade edemez. Yardımını geri çevirene ya da yardıma gerek duymayana karşı indirekt yolda öfke besleyebilir.
Çözümler
Önemli olan ilk önce kendisine karşı daha duyarlı olması gerekmektedir. Sorununu kabul etmeli. Kendi ihtiyaçlarını algılamalıdır. Kendi ihtiyaçlarına öncelik tanımalıdır. İhtiyaçlarını başkalarının ihtiyaçlarının önüne koymalı. Kendisine yöneltmesi gereken soru: ‘Çevreden ret edilmekten çekindiğim için mi? Yoksa karşılık beklemeden mi yardım ediyorum?’ Başkaları tarafından kabul görmeye bağımlı kalmaması için benlik değerini güçlendirmeli. Faydalı olma mecburiyeti hissetmeden psikoterapötik destekle kendisini iyi hissetmeyi sağlayabilirler."