ERÜ'den görme engellilere umut veren proje

Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde, görme engelli öğrenciler için hazırlanan projeyle 109 klasik Türk müziği eserinin notaları, Braille alfabesiyle 2 ciltlik yazılı kaynağa dönüştürüldü.

Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Birimince desteklenen "Türk Müziği Eğitiminde Görme Engelli Öğrenciler için Erişilebilir Kaynak Oluşturulması Projesi" kapsamında, görme engellilerin Braille alfabesine çevrilmiş notalara dokunarak müziğe erişimlerine imkan sağlanıyor.

Yürütücülüğünü Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Özlem Doğan, araştırmacılığını ise müzik bölümü öğretim elemanı Mehtap Ulubaşoğlu ve yüksek lisans öğrencisi müzik öğretmeni Süleyman Ekici'nin üstlendiği proje kapsamında, Türk müziğine ait farklı makamlardan oluşan 109 eserin notaları ile İsmail Hakkı Özkan'ın "Türk Musikisi Nazariyatı ve Usulleri, Kudüm ve Velveleleri" isimli kitabındaki müfredat kapsamında yer alan makam nazariyat bilgileri Braille alfabesine 18 ayda çevrildi.

Klasik Türk müziğinden çevrilen 109 eser arasında Tanburi Cemil Bey "Mahur Peşrev", H. Saadettin Arel "Nihavend Minimini Peşrev", Refik Fersan "Acemkürdi Peşrev", Artaki Candan "Beyati Peşrev", İsmail Hakkı Bey "Acemkürdi Saz Semai", Tanburi Cemil Bey "Nikriz Longa" ve Neyzen Aziz Dede'nin "Uşşak Saz Semai" gibi isimler yer alıyor.

Dr. Öğretim Üyesi Özlem Doğan, AA muhabirine, Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Biriminden aldıkları destekle görme engelli öğrencilere farklı makamda 109 klasik Türk müziği eserini ve müfredat kapsamında yer alan makam nazariyat bilgisini Braille alfabesine çevirdiklerini söyledi.

Klasik Türk müziği alanında 2 kaynak kitap oluştuğunu ifade eden Doğan, tüm görme engellilerin kaynaklara "ERÜ Güzel Sanatlar Fakültesi" ve "engelsiznota.org" internet sitesinden ücretsiz olarak erişim sağlayabileceğini ifade etti.

Doğan, çalışmaya ilişkin "Projenin yaygın etkisini artırmak için tüm üniversitelere yazı göndererek oluşturulan kaynak eserlere fakültemizin linkinden ulaşabileceklerini duyurduk. Görme engelli bireyler için kültürel aktarımı sağlamak adına projedeki eserlerin Braille alfabesine çevrilmesiyle önemli bir yazılı kaynak oluşturuldu. Farklı makamlardaki 109 eser ve ayrıca makam nazariyat bilgisinin de kaynak haline gelmesi, görme engelli bireyler için avantaj oldu." ifadelerini kullandı.

Öğretim elemanı Mehtap Ulubaşoğlu ise Türk müziği enstrümanı çalmak isteyip de elinde kaynak kitap olmadığı için bunu yapamayan görme engelli bireylerin müziğe ulaşmalarının kolaylaştığını aktardı.

Görme engelli bireylerin Braille alfabesiyle batı müziği notalarına ulaşımının kolay olduğunu anlatan Ulubaşoğlu, hazırlarıkları proje kapsamında klasik Türk müziği eseri notalarının Braille alfabesine çevrilmesiyle bu açığı kapattıklarını dile getirdi.

Yüksek lisans öğrencisi görme engelli Süleyman Ekici de görme yetersizliği olan bireylerin klasik Türk müziğine erişimde sorun yaşadığını, bu yüzden projenin kendileri için önemli olduğunu belirtti.

Kaynaklar 18 ayda tamamlandı

Proje öncesinde kaynak problemlerinin olduğuna dikkati çeken ekici, şunları kaydetti:

"Müzik kitabı basmanın bazı teknik zorlukları var. Bu 2 cilt kaynak kitabı 18 ayda tamamlandı. Bu zorlukları uzun emek ve uğraşlarla yapabileceğimiz çalışmalarla atlatabiliyoruz. Klasik Türk müziği eserlerini hem seslendirebiliyorsunuz hem de artık onların makamlarını öğrenebiliyorsunuz. Burada önemli olan eğitim ve fırsat eşitliğini sağlamaktı. 50 görmeyen öğrenci de olsa bu üniversitede en azından oturmuş bir farkındalık var ve diğer üniversitelere de yansıyacak örnek bir proje. İki ciltlik yazılı kaynak var ortada. En azından klasik Türk müziği çerçevesinde değerlendirdiğimizde şu an hazır bir yardımcı kitabımız var, bu çok sevindirici."

Görme engelli bireyler hazırlanan yazılı kaynaktan memnun

Görme engelli Mehmet Közbaşı da klasik Türk müziği eserlerini icra etmeyi sevdiğini, hazırlanan kitabın makamları ve eserleri öğrenmeye katkı sağladığını vurguladı.

Közbaşı, bir enstrüman çalmak isteyen görme engelli bireyin kitaptaki notaları okuyarak kaynaktaki peşrevleri, longaları rahatlıkla çalabileceğini dile getirdi.

Görme engelli Mehmet İncesu ise 30 yıldır müzikle iç içe olduğunu, yazılı kaynağın müzik bilgisini ve kültürünü daha ileriye taşıyacağını aktardı.

İncesu, toplumsal olarak görme engellilerin müzikle alakalı bir engelinin daha aşıldığını, akademik anlamda da faydalı bir çalışma olduğunu kaydetti.