'38 mi, artık yalnızca Kayseri'nin plakası!
Ekonomi Gazetesi Köşe yazarı Alaattin Aktaş, '38 mi, artık yalnızca Kayseri'nin plakası!' başlıklı köşe yazısıyla dikkat çekti. Zamlara, enflasyona ve ekonomide yaşanan diğer gelişmelere değinen Aktaş, Elektrik 38! Doğalgaz 38! Enflasyon tahmini 38! İlk ikisi gerçek olunca sonuncusu anlamını yitirdi' ifadelerini kullandı. Detaylar Kayseri haber bülteninde.
Ekonomi Gazetesi'nin ödüllü Köşe yazarı Ekonomist Alaattin Aktaş, art arda gelen zamlarla birlikte ekonomide yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Kayseri'nin plakasına atıfta bulunan ve '38 mi, artık yalnızca Kayseri’nin plakası!' başlıklı bir yazı kaleme alan Aktaş, ortaya çıkan gerçek verilerle birlikte iktidarın açıkladığı enflasyon hedeflerinin tutmayacağını ifade ederek, 'Artık son dönemdeki gelişmelerden sonra bir zorluktan değil, olanaksız hale gelme durumundan söz etmek durumundayız. Hadi o klasik hale gelen söylemle ifade edeyim; temmuz ayına yağmur gibi gelen zamlarla başlandı. Merkez Bankası da zaten bu durumu “yönetilen-yönlendirilen” fiyat artışları olarak niteliyor. Yani Merkez Bankası adeta “Bu zamlardan kaynaklanacak enflasyona karşı para politikası araçlarıyla benim yapabileceğim bir şey yok” diyor. Temmuzla birlikte ÖTV artırıldı, otomatik zamlar geldi. Yetmedi, elektriğe yüzde 38 zam yapıldı. 38 pek sevilmiş olmalı ki ağustos ayıyla birlikte bu kez doğalgaza aynı oranda zam geldi. Akaryakıt, elektrik ve doğalgaz zamları hem doğrudan etkileri, hem de suya atılan taş misali dalga dalga yayılacak dolaylı etkileri yönüyle kuşkusuz çok önemli. Hizmetler sektöründe bu zamlardan etkilenilerek yapılacak haklı zamlar dışında, bu zamlar fazlasıyla yansıtılarak yapılacak arsızca zamlar olacağını da unutmayalım. Dolayısıyla Merkez Bankası’nın yüzde 38’lik enflasyon tahmininin artık hiç mi hiç önemi kalmadı' dedi.
Ağustosa da 38’le başlandı!
Kaleme aldığı '38 mi, artık yalnızca Kayseri’nin plakası!' başlıklı köşe yazısında Aktaş, ayrıca şu ifadeleri kullandı: Herhalde var bir kerameti, dünden geçerli olmak üzere doğalgaza yapılan zammın oranı da yüzde 38 oldu. “Enflasyon tahminimiz yüzde 38, o yüzden başlıca zamları da bu oranda yapalım” diye mi düşünüyorlar, bilinmez. Doğalgazın TÜFE’deki ağırlığı yılbaşında yüzde 2.57 idi. Ancak bu ağırlık, ilk altı ayda TÜFE yüzde 24.77 artarken, doğalgaz fiyatının yüzde 34.93 artmış görünmesinden dolayı yüzde 2.78’e çıktı. “Doğalgaza bu yıl daha önce zam gelmedi ki” diye itiraz edilecektir, biliyorum; ben de zaten “Zam geldi” demiyorum. İlk yedi ayda doğalgaza zam gelmedi ama hani geçen yıl mayısta sıfır fiyat uygulamasına gidilmişti ya, işte orada başlayan yanlış hesaplama yönteminden dolayı bu yıl doğalgaza altı ayda yüzde 34.93 zam gelmiş gibi bir durum yaşandı. Bu da doğalgazın ağırlığının artması sonucunu doğurdu. Temmuzda biraz daha farklılık gösterecek ağırlığın ne olduğunu bilmiyor ve onu göz ardı ediyorum.
Sonuçta yüzde 2.78’lik ağırlık dikkate alınarak yüzde 38’lik zammın ağustos enflasyonuna ne kadar etki edeceği hesaplandığında 1.06 puanlık bir oran buluyoruz.
Dolayısıyla ağustos enflasyonunun 1.06 puanlık kısmı da şimdiden cepte! Bu ay daha başka ne gibi zamlar görürüz bilinmez ama en az 1 puan kadar da başka kalemlerden gelse ağustos enflasyonu da en az yüzde 2.00-2.50 arasında oluşacak.
Temmuz 3, ağustos 2 olsa...
Temmuz ve ağustos için olabilecek en düşük oranların gerçekleştiğini varsayalım; yani temmuz 3, ağustos 2...
Bu durumda yıllık enflasyon temmuz sonunda yüzde 61’e, ağustos sonunda yüzde 51’e düşecek. Haziran sonundaki düzeye göre iki ayda tam 20 puan düşüş!
Ama yıllık oranın düşmesi tabii ki fiyatların gerilediği anlamına gelmeyecek. İlk altı ayda yüzde 25 olan artış, yedinci ay sonunda yüzde 28.5’e, sekizinci ay sonunda ise yüzde 31’e ulaşacak.
Ne var ki, aylık artışlar ve dönemsel oranlar görmezden gelinmeye çalışılacak ve yıllık orandaki düşüş ön plana getirilecek.
